Avrupa tek para birimine geçişin firmalara etkileri üzerine bir inceleme

Abstract

Yirminci yüzyılın bitimine bir yıl kala yüzyıla damgasını vuran önemli bir olay gerçekleşmiştir : Euro. 1960'h yılların başından bu yana ekonomik ve parasal birlik ile ilgili sürdürülmekte olan çalışmalar 1 Ocak 1999 tarihinde Euro 'nun yürürlüğe girmesiyle birlikte yeni bir boyut kazanmıştır. 1958 yılında Roma Antlaşması ile tohumları atılan ekonomik ve parasal birlik fikri, uzun yıllar boyunca gerek politik gerek sosyal bir takım oluşumlardan dolayı hızlı bir gelişim sergileyememiştir. 1988 yılında Delors raporu ile hız kazanan Ekonomik ve Parasal Birlik fikri, Maastricht Anlaşması ile Avrupa ülkelerinin belli kriterleri yerine getirmeyi kabul etmeleriyle gerçeklik kazanmıştır. İlk aşamasının 1 Temmuz 1990 tarihinde başladığı Ekonomik ve Parasal Birliğin son aşaması, 1 Ocak 1999 'da Euro 'nun yürürlüğe girmesi ile tamamlanmıştır. Temmuz 2002'ye kadar kaydi para olarak kullanılacak olan Euro uluslararası piyasalarda yeni bir para birimi olarak yerini almıştır. Çalışmamızda amaçlanan, Avrupa tek para birimi Euro' nun gelişim aşamalarım ele alarak bu yeni para birimine geçişin firmalar üzerindeki etkisini incelemektir. Ancak Euro 'nun istikrarı ile ilgili beklentilerden dolayı firmalar Euro kullanımına geçişte yavaş kalmışlardır, bunun sonucunda çalışmamız da firmalar üzerinde henüz sınırlı etkiye sahip olan Euro 'nun firmalardaki yansımalarının yanında, hukuk, finansal piyasalar ve Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerine de yer verilmiştir. Çalışmamızın uygulama kısmında ise, Euro'nun firmalar üzerindeki etkilerinin en geniş şekilde incelendiği Türkiye Merkez Bankası anketine yer verilmiş, anketten elde edilen bilgiler sunulmuştur. Doğumundan bugüne henüz onsekiz ay geçmiş olan yeni Avrupa para birimi Euro'nun uluslararası dengeler üzerinde yaptığı değişikliklerle birlikte Euro kullanmaya başlayan veya ileri tarihte başlayacak olan ülkeler ve firmaların karşı karşıya kalabileceği durumların aktarılması çalışmamızın ana hedefi olmuştur.