Sanayi işletmelerinde stratejik üretim lojistiği ve bir uygulama

Abstract

Stratejik üretim lojistiği, sanayi işletmelerini bir sistem bütünlüğü içinde ele alarak, malzemelere, parçalara, ürünlere ve bunlarla ilgili bilgilere ait proseslerin, stratejik olarak, tedarik, akış ve depolanmasının, anlık ve gelecekteki kârı maksimize edecek şekilde, işletme içi ve pazarlama kanalları boyunca yönetilmesi anlamına gelir. Kısaca, doğru malzemenin, doğru miktarda, doğru durumda, doğru yerde, doğru zamanda, doğru kullanıcıya/tüketiciye, doğru fiyatla ulaşması ile ilgilenen bir disiplindir. Stratejik lojistik kavramı işletme fonksiyonları ile maliyet arasında bir optimizasyon oluşturma çabasındadır ve bu sırada malzeme ve ürün akışıyla ilgili ihtiyaçların elde edilmesine çalışır. Bu çalışmada, üretim lojistiği kavramı ve araçları ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmada metodoloji olarak belgesel tarama kullanılmıştır. Elde edilen veriler, bilgiler ve incelenen örnek çalışmalar arasında neden-sonuç ilişkisi kurulmaya çalışılmış ve genel hatlarıyla modern stratejik üretim lojistiği yaklaşımının geleneksel yaklaşıma göre üstünlüklerine değinilmek istenmiştir. Birinci bölümde, stratejik üretim lojistiğindeki temel kavramlar ele alınmıştır. Bu doğrultuda, işletme lojistiği, tedarik-üretim-dağıtım sistemi, stratejik üretim lojistiğinin nedenleri ve hedefleri açıklanmıştır. Daha sonra, üretim lojistiğinin araçlarından ikisi, malzeme ihtiyaç plânlaması ve üretim kaynaklan plânlaması metodları incelenmiştir. Bu metodların birbirlerine göre üstünlükleri ortaya konulduktan sonra, her ikisinden de farklı bir yaklaşıma sahip olan, stratejik üretim lojistiği araçlarına odaklanılmıştır. Bu araçlardan, tam zamanında üretim sistemi, yalın üretim, kanban, eş zamanlı mühendislik, tedarik zinciri yönetimi ve lojistik kontrol kavramları ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Ayrıca, bu lojistik araçların işletmeler açısından yararlarına ve sakıncalarına da değinilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise, otomotiv sanayinden bir işletmede, üretim lojistiği kapsamındaki uygulamalar örneklenmiştir.