Özet:
Beşerî sermayenin uluslar arası göçünün, ülkenin ekonomik büyümesini yavaşlatıp yavaşlatmadığı iki etkiye bağlıdır. Bunlardan birincisi, bir ülkeden göç etme ihtimali, ülkede kalanların beşerî sermayeye yatırım yapmasını teşvik ediyorsa, bu olumludur çünkü ülkenin beşerî sermaye düzeyi artacaktır. Buna beyin etkisi "brain effect" denmektedir. İkincisi, beşerî sermayenin yurt dışına göçü, ülkenin beşerî sermaye düzeyini azaltarak ekonomik büyümeyi yavaşlatıyorsa, buna göç etkisi "drain effect" denmektedir. Bir ülke için beyin göçünün net etkisi, bu iki etkinin hangisinin daha hakim olduğuna bağlıdır. Beyin göçünün Türkiye ve dünya ülkelerini nasıl etkilediğini anlamak amacıyla yapılan çalışmanın sonucuna göre, dünya ülkelerinin geneli ve gelişmiş ülkeler için göçün büyüme üzerindeki etkisi olumludur. Beyin kazancından dolayı "brain effect" daha hakimdir. Ancak vasıflı insan gücü göçünün yüksek olduğu az gelişmiş ülkelerde ise, göç ile büyüme arasında negatif bir ilişki vardır. Yani "drain effect" daha hakimdir. Bunun sonucu olarak da az gelişmiş ülkeler bir sarmala girmektedir. Az geliştiği için nitelikli emek göç etmekte, nitelikli emek göç ettiği için de büyüme oranı düşmektedir.
