Abstract:
Tesis kavramı, üretim sisteminin girdiler alt-sisteminde yer alan tüm üretilmiş üretim girdilerini kapsamaktadır. Tesis, üretilmiş üretim girdilerinden meydana gelen ve işletme için kapasite yaratan bir potansiyel faktördür. Bu anlamda, tesis, üretim faaliyeti için sanayi işletmesinin fiziksel altyapısını teşkil etmektedir. Tesisler, üretim teorisi açısından, ilke olarak işletmenin uzun dönem emrinde olan ve katma değer yaratma sürecine katkı yapan teknolojik üretim potansiyelleridir Tesis ekonomisi, tesisleri teknik üretim potansiyeli olarak üretimin emrine hazır tutmayı hedefleyen, onları üretim için hazır/donanımlı halde tutmaya çalışan tüm karar ve eylem alanlarım kapsayan bir sahadır. Tesis ekonomisi, bir işletmedeki tesis potansiyelinin yönetiminde, planlanmasında ve kontrolünde ortaya çıkan bütün uzun, orta ve kısa dönemli işlev alanlarım ilgilendiren, teknik, ekonomik ve örgütsel nitelikteki görevler bütünü olarak tanımlanmaktadır. Tesis yönetimi ise hem tesis kurmayı, hem de tesisi işletmeyi ve tesisin işleyişindeki (kantitatif ve kalitatif) performansım sürekli izlemeyi kapsayan uzun, orta ve kısa dönemli karar (tercih) ve çabalar bütünü olarak tanımlanmaktadır. Tesis yönetiminin adımları, yatırım programının planlanması, tesislerin yerleştirilmesi ve kurulması, bakımının gerçekleştirilmesi, ömrünü tamamlayan tesislerin tasfiyesi veya yeniden değerlendirilmesi ve son adım olarak da tesis yönetiminin kontrolüdür. Tesis yönetiminin bu işlev sahasında tesislerin değişik açılardan ve değişik kriterlere göre sürekli izlenmesine (kontrolüne) veya zaman zaman izlenmesine (revizyona) ve bu şekilde planlanmış olan hedefler ile gerçekleştirilen hedeflerin birbiriyle mukayese edilmesine ihtiyaç vardır. Plandan sapmaların tespit edilmesi halinde, tesis yatırım programım izleyen diğer planlama sahalarını da olumsuz etkilemesini önlemek için, düzeltici ve uyumlaştırıcı önlemlerin alınması ve sapma sebeplerinin ortadan kaldırılması gerekmektedir.
