Özet:
Bu çalışma, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimlerler Enstitüsü İnsan Kaynakları Yüksek Lisans Programı Yüksek Lisans Tezi kapsamında "İnsan Kaynaklan Uygulamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkileri" konusunu araştırmaya yönelik olarak hazırlanmıştır. Çalışma, İşletme, İnsan Kaynaklan (İK) ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı (ÖVD) kavranılan hakkında bilgi vererek İK Uygulamaları ile ÖVD arasındaki ilişkiyi tanımlamaya yönelik yapılan örnek olay çalışması sonuçlanın paylaşmayı amaçlamaktadır. Organizasyonlarda, fonksiyonel birimler arasındaki işbirliğine yönelik davranışların artan bir önem kazanması ile birlikte, biçimsel iş tanımlarında ayrıntılı biçimde belirtilmemiş, niteliği bilinenden farklı bazı biçimsel olmayan davranışlar gözlemlenmeye başlamıştır. ÖVD da bu davranışlar içerisinde yer almaktadır. ÖVD, işletme içerisinde yazılı bir kural olarak tanımlanmamış ancak örgütün yaşaması için gerekli olan davranışlar olarak açıklanabilir. Resmi zorunlulukların ve iş tammlarının ötesine geçiliyor olması, doğasında gönüllülük olması, zorlama olmaması ve ödül sistemlerinde tanımlanma zorunluluğunun bulunmaması konulan ÖVD'nin unsurları olarak ortaya çıkmaktadır. 1980'li yıllardan itibaren bu konuda çeşitli teoriler üretilmiş ve üzerlerinde çalışılmıştır. ÖVD'nin beş boyutu ise şunlardır: Özgecilik (Altruism), Vicdanlılık (Conscientiousness), Sportmenlik (Sportsmanship), Nezaket (Courtesy), Sivil Erdem (Civil Virtue). İnsan Kaynaklan Yönetimi ise herhangi bir işletme içi ve çevresel ortamda insan kaynaklarının işletmeye, bireye ve çevreye yararlı olacak şekilde, yasalara da uyularak, etkin yönlendirilmesini sağlayan işlev ve çalışmaların tümü olarak tanımlanabilir. Bu çalışma kapsamında yapılan araştırmada, insan kaynaklan uygulamalarından memnuniyet duyan çalışanların ÖVD açısından da yüksek değerlendirmeler yaptıkları görülmüştür. Anahtar kelimeler: İnsan Kaynaklan, İnsan Kaynaklan Yönetimi, İK, İKY, Örgütsel Vatandaşlık, Özgecilik (Altruism), Vicdanlılık (Conscientiousness), Sportmenlik (Sportsmanship), Nezaket (Courtesy), Sivil Erdem (Civil Virtue) vıı
