Tedarik zinciri yönetiminde performans ölçümü ve bir uygulama

Abstract

Günümüzde işletmeler, artan rekabet dolayısıyla, daha etkin ve verimli çalışmaya odaklanmaktadırlar. Müşteriye kaliteli, zamanında ve uygun fiyata ürün/hizmet sağlanması tüm süreçlerin etkin çalışması ile gerçekleşmektedir. Tedarik zinciri yönetimine ihtiyaç buradan doğmuştur. Tedarik zinciri yönetiminde, işletme tek bir varlık olarak değil, tedarikçisinden son müşterisine kadar uzanan birbirine bağımlı varlıklar zinciri olarak görülmekte ve bu zincirin maksimum değer sağlayacak şekilde çalışması amaçlanmaktadır. Tedarik zinciri stratejileri ile uyumlu yetenekler geliştiren, müşterileri ve tedarikçileri ile bütünleşen, işletme içi süreçleri bir bütün olarak düzenleyen işletmeler başarılı olmaktadır. Bunun yanında, bu zincirin etkin olarak çalışıp çalışmadığım takip etmek amacıyla performansının ölçülmesine ihtiyaç vardır. îdeal performans ölçümü, bir yandan gerçekleştirilen faaliyetler hakkında geri besleme sağlarken, diğer yandan işletmelere, potansiyel problemler hakkında bilgi vermekte, problemler oluşmadan tedbirlerin alınması sağlamaktadır. Performans ölçümü yardımıyla, işletmeler stratejilerini gözden geçirme ve bu doğrultuda gerekli değişiklikleri yapma şansına sahip olmaktadırlar. Bu şekilde işletme süreçleri etkin bir şekilde yönetilebilmekte ve işletme paydaşlarına maksimum değer sağlanabilme olanağı oluşmaktadır. Tedarik zinciri yönetiminde fonksiyonlara değil, süreçlere odaklanılmaktadır. Tüm iş süreçleri bir bütün olarak görülmektedir. Tedarik zinciri performans ölçümünde dahili iş süreçlerinin yanında, tüm tedarik zinciri boyunca gerçekleşen ve işletme performansım etkileyen faaliyetlerin de performansı ölçülür. Örneğin, bir iş ortağının işletmeye sağladığı mal ve hizmet kalitesi, işletme başarısını etkileyecektir. Bunun yanında, ürürı/hizmet üretildikten sonra müşteriye sağlanan fayda da ölçülmelidir. Başarılı tedarik zinciri performans ölçüm sistemleri, hem finansal hem de finansal olmayan göstergelerden oluşmaktadır. Finansal veriler kontrol amaçlıdır. Oysa, finansal olmayan göstergeler, işletmelerin proaktif davranmalarını sağlamaktadır. Bu çalışmada, ilk bölümde tedarik zinciri yönetimi, uygulamaları, performansı ve performans ölçüm yöntemleri hakkında literatür taraması yapılmıştır. Tedarik zinciri performans ölçümü için kullanılan başlıca yöntemlerden SCOR ve dengelenmiş skorkard üzerinde durulmuştur, ikinci bölümde ise, dengelenmiş skorkard yöntemi uygulanarak, Türkiye'nin en büyük tedarik zincirlerinden biri olan Efes Pilsen Türkiye Bira Grubu için bir performans ölçüm modeli önerilmiştir. vıı