Abstract:
Yirminci yüzyılda, finans piyasalarında birbiri ardına ve etkileri uzun süren finansal krizler yaşanmıştır. Özellikle 1990'lı yıllarda yaşanan finansal krizlerin, küreselleşmenin bir sonucu olarak, bulaşma etkisi ile dünya piyasalarına da kolayca yayılabildiği gözlemlenmiştir. Yapılan incelemeler, meydana gelen bu krizlerin büyük ölçüde risk yönetimindeki yetersizliklerden kaynaklandığını ortaya koymuştur. Bu durum da, risk yönetimi konusunda uluslararası standartların oluşturulmasını ve denetim mekanizmalarının etkinliğinin artırılmasını gerekli kılmıştır. Bu amaçla, finansal sistem içerisinde yer alan bankalarda risk yönetim kalitesinin artırılmasının finansal piyasalarda da istikrarı sağlayacağı düşüncesiyle, bankacılık sektörüne yönelik olarak sermaye yeterliliği düzenlemeleri oluşturulmuştur. İlk olarak Basel I, ardından da bu düzenlemenin yetersizliklerini ortadan kaldırmak üzere daha üst standartlar getiren Basel II Sermaye Yeterliliği Düzenlemesi yayımlanmıştır. Basel II'nin getirdiği risk odaklı yaklaşımla bankacılık sektörünün yanı sıra, KOBİ'leri de dolaylı olarak etkileyeceği beklenmektedir.Bu çalışmada, Basel II Düzenlemesi kapsamındaki kriterlerin Türkiye'deki KOBİ'lerin kredilerine olası etkileri incelenmiş ve şirket derecelendirilmesine yönelik, İMKB'de işlem gören KOBİ nitelikli şirketlerin finansal verileri kullanılarak bir uygulama yapılmıştır. KOBİ'ler Türkiye ekonomisi içerisinde önemli bir paya sahip olmalarına rağmen, büyük bir çoğunluğu aile işletmesi olarak - kurumsal yapıdan uzak bir şekilde, kayıt dışı faaliyet göstermekte ve mali tablolarının düzenlenmesinde şeffaflık ilkesi gözardı edilmektedir. KOBİ'lerin Türkiye'deki bu durumu göz önünde bulundurulduğunda, Basel II ile birlikte bu işletmelerin bankalardan kredi sağlamaları aşamasında çeşitli güçlüklerle karşılaşmaları kaçınılmazdır. Basel II'nin Türkiye'de 2009 yılında yürürlüğe gireceği dikkate alınırsa, kalan süreçte eksikliklerini ve zayıf yönlerini ortaya koyarak kendilerine bir eylem planı hazırlayabilen ve bu plan çerçevesinde Basel II'nin gereklerine uyum sağlayabilen KOBİ'ler diğer işletmelere göre rekabet avantajı sağlayacaklardır.
