Abstract:
Türkiye'de küreselleşme ve yoksulluk arasındaki ilişkinin boyutları, bu çalışmanın ana eksenini oluşturmaktadır. Bu ilişkinin biçimi, yansımaları ve ele almışı doğruda ya da dolaylı olarak yoksulluğa bakışı da etkilemektedir. Dünyada, 1970'li yılların ortalarından itibaren ekonomik alanda hızlı bir küreselleşme süreci yaşanmaya başladı. Bu süreçle birlikte, ekonomik, sosyal ve siyasal faktörlerin tetiklemesiyle yoksulluk görüntülerinin artması, dünyada yoksulluk olgusunun algılanış biçimini değiştirmiştir. Şöyle ki; yoksulluğun tercih edilmeyen ve olağan dışı bir durum olarak mücadele edilmesi gerektiği yönünde genel bir görüş oluşmuştur. Böylece, Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası, Sivil Toplum Kuruluşları gibi ulusal ve uluslararası örgütlerin yoksullukla mücadele yönünde çabalan artmıştır. Dünyada gelişen anlayışa paralel olarak, Türkiye'de yoksulluk ve artan gelir dağılımı eşitsizliği dolayısıyla; yoksulların karşı karşıya kaldığı ekonomik başlanın yumuşatılması doğrultusunda çabalar artmıştır. Ancak bunların çerçevesi, yoksulluğun toplumsal boyutlu bir sorun olması nedeniyle sistemden dışlanmanın, toplumsal düzeni tehdit etmeyecek düzeyde tutulması anlayışı üzerine oturmaktadır. Aynı şekilde, Türkiye'de yoksullukla mücadelenin kamusal alanını oluşturan kurumsal mekanizmalar ve uygulamalar oldukça yetersizdir. Bu karşın, yoksulluk sorununu geçici ve kısa dönemli müdahalelerle hafifletme çabaları öne çıkmaktadır. Örneğin, Şubat 2001 krizinden sonra sosyal patlama riskine karşı mikro krediler, meslek edindirme çabaları, eğitim ve sağlık yardımları gibi kısa dönemli, geçici ve kurumsal düzenlemeleri içermeyen sosyal yardımlar yapılmıştır. Ayrıca, sivil toplum örgütleri ve "hayırsever" iş adamları eliyle yoksul ailelere yiyecek yardımı, iftar çadırları vasıtasıyla yemek verilmesi gibi dini motifli organizasyonlar yaygınlaşmıştır. le bu çalışmada, dünyadaki küreselleşme süreciyle paralel olarak Türkiye'de yaşanan sosyal, siyasal ve ekonomik dönüşümlerin, gelir dağılımına etkileri sonucunda yoksulluğun aldığı biçimler ve yoksulluğa karşı geliştirilen kurumsal yapılar ve stratejiler incelenecektir.
