Özet:
İş ilanlarında aranan, iş ile ilgisi olmayan ya da iş ile ilgisi ilan metninden açıkça anlaşılamayan bazı nitelik ifadeleri, doğuştan ya da sonradan kazanılmış bazı özellikleri üzerinden kimi kişi ve grupları ayrımcılıkla mağdur edebilir. Bu tür uygulamalar, iş arayanların tümü ve özellikle dezavantajlı gruplar için çalışma yaşamına girişi zorlaştırır. Toplumun kültürel özelliklerini, değer yargılarını ve kişilerin varsayımlarını ve kimi özellikteki insanlara ilişkin önyargılarını yansıtan bu tür uygulamalar, evrensel ve ulusal düzeyde kanunlarla da sınırlandırılmıştır. İş ile ilgisi olmayan ve işi gerçekçi yansıtmayan öğeler içeren böyle bir ilan, beklenen niteliklerdeki adaylardan oluşmayan bir aday havuzu oluşturarak etkinsiz bir personel bulma uygulaması ortaya çıkarır. Bu çalışmada, Kocaeli ilinde internet yoluyla yayınlanan 306 iş ilanı içinden, geçerli iş tanımı içeren 183 tanesi incelenmiş ve bu ilanlarda 96 ayrımcı ifade tespit edilmiştir. Bu ifadeler 72 ilanda yer almakta olup bu ilanlar, ayrımcılık konularına ayrılarak, iş alanları ve aranan kadrolar bakımından değerlendirilmiştir. Doğrudan çeşitli sınırlamalarla yaşa dayalı, dolaylı ifadelerle cinsiyete dayalı, eğitim kurumu ve seviyesine ve dış görünüşe dayalı ayrımcı ifadelere ulaşılmıştır.
