Özet:
Son yıllarda bilgisayar sistemleri, bilgiyi giderek daha çok ve göze hoş gelen şekillerde sunmak için kullanılmaktadır. Web gibi internet tabanlı teknolojilerin yaygın kullanımı ile bilgilerin sunumu sadece alışılagelmiş metin tabanlı gösterimden çıkarak aynı zamanda resim, video ve ses gibi çoklu ortam imkanları ile zenginleştirilmektedir. Bilgiye erişim yıllar boyu bilgi sistemleri ve bilgisayar bilimleri alanında ana araştırma konularından biri olmuştur. Özellikle, çoklu ortam bilgi erişimi metin dokümanları, görüntüler, video, ses, diyagram ve tablo içeren karmaşık veri tiplerini kapsayan çoklu ortam veri tipleri ile gün geçtikçe büyüyen bir araştırma alam olmuştur. Günümüzde kullanılan görüntü veritabanı sistemlerinin çoğunda metin tabanlı erişim diğer bir deyişle anahtar sözcük ile erişim kullamlmaktadn*. Bu tür sistemlerde kullanıcı, anahtar sözcük olarak başlık, nitelik ve konu sınıfları üzerinde seçim yapabilir. Fakat çoğunlukla kullanıcı için bir görüntüyü ifade etmek üzere uygun kelimeleri seçmek çok kolay değildir. Bu çalışmada arşivlenecek ve erişilecek görüntüler ile ilgili renk özelliği üzerine kurulu bir İçerik Tabanlı Görüntü Erişim (ITGE) sistemi tanıtılacaktır. öncelikle geliştirilen bu sistemle arşivde bulunan her görüntü için 3-Boyutlu RGB ve CBE Lab renk uzaylarında mesafeye bağlı olarak sınıflama işlemi yapılmıştır. Bu uygulamada diğer çalışmalardan farklı olarak üç boyutlu renk uzayında K-Means algoritması ve her renkle ilgili histogram değerleri birlikte kullanılarak sınıflama yapılmış ve bu sınıflara ait ağırlıklı ortalama renkler hesaplanmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında, aralarında benzerlik aranan iki görüntüye ait renk sınıfları arasında bir eşleme algoritması kullanılmıştır. Eşlenen renk sınıfları arasındaki ortalama renk farkı, ortalama yoğunluk farkı ve geometrik yer farkı gibi bilgiler benzerlikte parametre olarak kullanılmıştır. Son bölümde elde edilen bu benzerlik parametrelerinden yararlanılarak bulanık mantıkla yeni bir benzerlik ölçüsü geliştirilmiştir. Sonuç olarak geliştirilen bu ITGE sistemi ile renk uzayında duyarlı ve hızlı bir sınıflama gerçekleştirilmiştir. Sınıflama işlemi yapılarak arşivlenmiş görüntüler üzerinde, bulanık mantık benzerlik ölçüsü ile sorgulama yapıldığında beklendiği şekilde CEE Lab renk uzayı RGB renk uzayına göre daha iyi sonuç vermiştir. Anahtar Kelimeler: İçerik Tabanlı Görüntü Erişimi, Renk Özelliği, Sınıflama, Eşleme, Bulanık Mantık, Benzerlik ölçüsü ıx
