Özet:
Elektrikle ulaşım sistemlerinde kullanılan tahrik sistemlerinin incelendiği bu çalışmada, İstanbul'daki Hafif Metro, Metro ve Tramvay araçlarının tahrik sistemleri incelenmiş ve tez sonunda araçların tahrik sistemlerinin karşılaştırılması yapılmıştır. Ulaşım araçları toplumlar için vazgeçilmez olup tüm ekonomik, sosyal, kültürel aku\itelerinin bir noktada ulaştırmaya bağlı olduğu bilinmektedir. Kırsaldan kentlere göç nedeniyle nüfus artması özellikle büyükşehirlerde kent içi ulaşımı önemli bir sorun haline getirmiştir. Özellikle Türkiye açısından şehir içi raylı sistemler, büyük şehirler için yeni ve alternatif ulaşım sistemleri olarak ortaya çıkmaktadır. Raylı sistemlere rağbetin arttığı günümüzde, hatta kullanılan aracın performansı da önem kazanmaktadır. Önceleri, kontrolündeki kolaylıktan dolayı elektrikli ulaşım sistemlerinde DC motor kullamlnken, günümüzde güç elektroniği alanındaki gelişmeler neticesinde, asenkron motorlar elektrikli ulaşım sistemleri için ideal motor tipi olarak karşımıza çıkmaktadır. İstanbul'da kullanılan raylı sistem araçlarından, yatırımı on yıl öncesine dayanan hafif metro ve metro araçlarında serbest uyartımlı DC motor kullanılmasına karşın, 2004 Haziran' da hizmete giren tramvay araçlarında asenkron motorlu tahrik bulunmaktadır. Yapılan bu tez çalışmasının ilk bölümünde, raylı sistemlerin önemi vurgulanmış, ikinci bölümde ise raylı sistemlerin tarihçesi, İstanbul'daki raylı sistemler ve raylı sistemlerin avantajları vurgulanmıştır. Üçüncü bölümde hafif metronun tahrik sistemi, dördüncü bölümde metro aracının tahrik sistemi, beşinci bölümde ise tramvay aracının tahrik sistemi anlatılmıştır. Altıncı bölümde bu üç aracın tahrik sistenüerinin karşılaştırılması yapılarak elektrikli ulaşım sistemlerinde kullanılan asenkron makinalann, serbest uyartımlı DC motorlara göre üstünlükleri anlatılmıştır. Aynı bölümde, asenkron motorun kullanıldığı ve bilgisayar sistemi olarak da diğer araçlardan farklı olan tramvay aracının cer sisteminde yapılan yük testi çalışması anlatılmıştır. Anahtar Kelimeler: Raylı sistemler, tahrik sistemleri, serbest uyartımlı DC motorlar, asenkron motorlar
