Özet:
Bu çalışmada çelik sacların üretimi, silisli sacların üretimi, tipleri, özellikleri genel hatlarıyla açıklanmış, kullanım alanları, özellikle üretimde açığa çıkan enerji kayıpları, bu kayıpların en aza indirilmesi için yapılması gerekenler, manyetik özellik kalınlık ilişkisi irdelenmiş ve bu çeliklerin soğuk haddelenebilirliği, haddeleme sırasında meydana gelen hatalar, üretim şartlarının malzemeye etkileri konuları ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır. Çalışma üç ana bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde çelik saçların genel üretim prosesive bu prosesin özellikle metalurjik açıdan sonra üretim şartları açısından, üretim sırasında meydana hatalar ve bu hataların yapıya ve mikro yapıya etkileri açısından incelenmiş sıcak ve soğuk haddeleme prosesleri her yönden ele alınmıştır. İkinci bölümde elektrik çeliklerinin önemli bir grubu olan silisli çeliklerin üretim yöntemlerinden, tiplerinden, kimyasal bileşimlerinden, manyetik özelliklerinden ve bu özelliklerin nasıl geliştirilebildiğinden ana hatlarıyla bahsedilmiştir. kinci bölümün devamında ise üretim yöntemlerinin bu çeliklerin manyetik ve mekanik özelliklerine etkilerinden, uygulanan yüzey işlemlerinden ve bu işlemlerin işlevlerinden bahsedilmiştir. Sonra çekirdek malzemelerdeki güç kayıplarından kayıplara etki eden faktörlerden, manyetik özellik kalınlık ilişkisinden, transformatör çekirdeklerinin verimliliğini etkileyen diğer faktörlerden ve bu faktörlerin minimize edilmesi için yapılması gerekenlerden de bahsedilmiştir. Üçüncü bölüm deneysel çalışmalara ayrılmıştır. Bu çalışmanın ilk aşamasında kullanım ömrünü tamamlamış (hurda) 6 adet silisyumlu çelik sac toplanmış ve Assan Alüminyum firmasından da aynı oranlarda silisyum içeren iki adet orijinal M470 ve M700 tipi Si'lu çelik sac alınmıştır. Bu çelik saclar çeşitli metalografik işlemlere tabi tutulduktan sonra mikro yapıları karşılaştırılmıştır. Bu kıyaslamalar aynı zamanda ASTM'deki aynı oranlarda silisyum içeren çeliklerin mikro yapıları da temel alınarak sürdürülmüştür. Deneysel çalışmanın asıl amacı olan ikinci aşamasında ise MGE Metal firmasından iki grup halinde alınan M400 tipi silisyumlu sac yine MGE Metal fabrikasında soğuk haddeleme işlemine tabi tutulmuştur. M400 tipi haddelenen çeliğin ve haddelenmemiş orijinal sacın çekme testleri de MGE Metal fabrikasında yapılmıştır. Daha sonra haddelenen bu partiler Tübitak MAM araştırma merkezine watt kaybı testi yapılmak üzere tarafımca götürülmüştür. Watt kaybı testini takiben bu üç farklı kalınlıktaki M400 tipi elektriksel çeliğin mikro yapısı da incelenmiştir. Ayrıca bütün numunelerin kim yasal analizleri de yapılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Çalışma, sonuçların değerlendirilmesi ve referansların tanıtılmasıyla sona ermiştir.
