Özet:
Tüketim artışı ve buna bağlı olarak artan endüstriyel üretim, doğal kaynakların (hammadde ve enerji kaynakları) miktarında önemli bir azalmaya sebep olmuştur. Günümüz teknolojisi, atık olarak nitelendirilen malzemelerin yeniden kazanımına olanak sağlamaktadır. Bor üretimi sırasında ortaya çıkan atıklar da geri dönüşüm ve yeniden değerlendirilme açısından oldukça önemli bir potansiyele sahiptir. Türkiye, dünya bor rezervlerinin yaklaşık %73'üne sahiptir ve bor gereksiniminin karşılanmasında kritik bir rol oynamaktadır. Özellikle Eskişehir'deki Etibank Kırka Boraks tesislerinden elde edilen yüksek bor oranına sahip gölet atığı farklı sektörlerde çeşitli kullanım alanlarına sahiptir. Bu deneysel çalışmada, borun bakır alaşımlarında tane inceltici eleman olarak kullanılmasından yola çıkılarak, bor atıklarının pirinçteki tane inceltici etkisi araştırılmıştır. Yapılan çalışmaların sonucunda, bor atığı ilavesinin pirinç yapısında belirgin bir şekilde tane inceltme sağladığı belirlenmiştir. Bor atığı, döküm sırasında farklı oranlarda ve içeriklerde katılmış ve en etkili parametreler belirlenmiştir. %7 oranında katılan bor atığının en etkili tane incelmeyi sağladığı ve tuz ilavesinin bu etkiyi daha da artırdığı tespit edilmiştir. Numunelere ait makroyapı fotoğrafları, tarama elektron mikroskobu görüntüleri ve termal analiz grafikleri incelenmiş, alt soğumalar da göz önünde bulundurularak ilave edilen bor miktarına göre tane boyutunda oluşan değişimler karşılaştırılmıştır.
