Abstract:
Çelik yapılarda yangın mukavemet hesaplarını yaparken, yangının etkin yanış safhası esas alınır. Bu safhada çelik yapı taşıyıcı elemanları, hassas bir biçimde etkilenirler. Hesaplarda yangın yükü, deprem yükü gibi işin içine katılır. Yangında mukavemet, her şeyden önce bir süredir. Bu nedenle ölçümü de zamana bağlı olarak yapılır. Yangına çeyrek saat, yarım saat, bir saat, iki saat mukavim elemanlar gibi. Bir taşıyıcı sistemin yada elemanın yangın süresindeki mukavemeti ve şekil değiştirmeleri malzemenin ısısal ve mekanik özelliklerine bağlıdır. Herhangi bir şekilde sıcaktan korunmamış bir çelik taşıyıcı elemanın dayanım süresi genelde 30 dakikaya pek ulaşmadığından koruma çoğu zaman gereklidir. Yalıtımla koruma, çevreyi sarma, kutuya alma ve betona gömme metotlarıyla yapılabildiği gibi çelik yapı elemanlarını dünyada henüz yaygınlaşmamış su soğutmalı sistemle de etkin bir şekilde korumak mümkündür. Bir taşıyıcı elemanın hem şekil değiştirmelerinin belirli sınırlar içinde kalması hem de verilmiş bir yükü taşıyabilmesi gerekir. Bu sebeple gerekli, kritik sıcaklık ve burkulma kontrolleri çeşitli formül, çizelge ve tablolar yardımıyla bulunur. Bu çalışmada gerekli mukavemet hesapları sayısal örneklerle anlatılmaya çalışılmış, çelik yapı elemanlarına uygulanabilecek koruma tedbirleri 6. Bölümdeki sonuçlar ve öneriler kısmında geniş bir biçimde bugünkü mevcut uygulamalarına da yer verilerek izah edilmiştir