Avcılar İlçesi'nin coğrafi bilgi sistemleri ile sismik mikrobölgelemesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı dinamik davranış analizi yöntemleri ile belirlenen sismik parametrelere göre mikro bölgeleme çalışması yapmak ve yapılan bu çalışmalar neticesinde elde edilen haritaları coğrafik bilgi sistemi metodunu kullanarak hasar dağılımı ile karşılaştırmaktır. Ayrıca, tek boyutlu dinamik davranış analizleri neticesinde belirlenen spektral davranış eğrilerini Türkiye Deprem Yönetmeliği (TDY)'ne ve A.B.D Yönetmeliği (NEHRP)'ne göre belirlenen yerel zemin sınıflarına ait spektral davranış eğrileri ile karşılaştırıp inceleme alanına ait tasarım davranış spektrumu üzerinde değerlendirmeler yapmaktır. Bu kapsamda, yakın bir zamanda 17 Ağustos 1999 Kocaeli depremine maruz kalan Avcılar İlçesi üzerinde bir çalışma yapılmıştır. Avcılar İlçesi'nde yapılan çalışma kapsamında bölgede yapılan bütün arazi deney verileri ilgili kurumlardan alınarak derlenmiştir. ÎBB Zemin Deprem Müdürlüğü'nden alman o bölgede yapılmış sondaj loğları ve SPT(N) deney verileri ile JICA'nın "Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Afet önleme / Azaltma Temel Planı Çalışması " kapsamında bölgede yapmış olduğu arazi geoteknik deney verileri bu çalışmanın temelini oluşturmaktadır. JICA'dan elde edilen veriler 5 adet sondaj kuyusunda yapılan SPT deney verisi ve yine bu sondaj kuyularında yapılan PSLoging deney sonuçlandır. Derinlikleri 106 ile 206 metre arasında değişen bu sondajlar inceleme alanında anakaya derinliğinin hesaplanmasında faydalı olmuştur. Bütün bu deney verileri toplandıktan sonra mikrobölgeleme çalışması yapabilmek için aşağıdaki yol izlenmiştir. 1. Bölge jeolojisini daha iyi tanımlayabilmek ve anakaya derinliğini doğru tespit edebilmek için 9 adet jeolojik kesit çıkartılmıştır. 2. Bu kesitler üzerinde dinamik analiz için 500 metre ara ile 61 adet nokta belirlenmiştir. Bu noktalar kesit üzerindeki sondajlardan seçilmeye çalışılmıştır. Ayrıca kesitlerin bulunmadığı bölgeden iki adet nokta daha belirlenmiştir. 3. Bu noktalarda idealize zemin profillerini belirleyebilmek için SPT(N) deneyinden literatürdeki uygun bir bağıntı (Vs = 85.3 N031, Oh derinlik boyunca kayma dalgası hızı hesaplanmıştır. literatürdeki uygun bir bağıntı (Vs = 85.3 N0'31, Ohda ve Toriuma (1972) kullanılarak 4. SPT(N) verisi olmayan noktalan modelleyebilmek için JICA'nın 5 adet PS Loging deneyleri kullanılarak formasyon bazında kayma dalgası hızı değişim tespit edilmiştir. 5. Dinamik analizlerde kullanılmak amacı ile senaryo deprem modeli JICA'nın "Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Afet Önleme / Azaltma Temel Planı Çalışması '"ndan faydalanarak seçilmiştir. 6. 17 Ağustos 1999 Kocaeli depremine ait ivme kayıtlarından, anakaya kaydı olan Maslak (MSK), Yapı Kredi (YKP) ve Balmumcu (İST) kayıtlan seçilmiştir. Bu çalışmaların ardından 63 noktada oluşturulan idealize zemin profilleri kullanılarak, EERA programıyla zeminlerin dinamik davranış analizi yapılmış ve elde edilen sismik zemin parametreleri GIS ortamında sunulmuştur. Daha sonra bu parametreler 17 Ağustos 1999 Kocaeli depremi hasan ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca, dinamik davranış analizleri neticesinde elde edilen spektral davranış eğrileri TDY'ye ve NEHRP'ye göre eşdeğer kayma dalgası hızı kullanılarak belirlenen yerel zemin sınıflarına ait eğrilerle kıyaslanmıştır ve Avcılar için daha gerçekçi tasarım davranış spektrum eğrisi belirlenmeye çalışılmıştır.