Ankrajların değişik formasyonlardaki davranışı

Abstract

Yerleşim alanları içinde yapılması gereken derin temel kazılarında tercih edilen ankrajlı kazı destek sistemlerinin, bulundukları ortamlara ve çevre koşullarına göre çok detaylı çalışmalar sonucu tasarlanması ve imal edilmesi gerekir. Ankraj sistemlerinin uygulanacağı zemin koşullarına göre belirlenmesi gereken ankraj sistemi yapısı, ankrajlı kazı destek sisteminin yerine getirmesi gereken görevlerini doğrudan etkilemektedir. Özellikle yük iletiminin sağlandığı ankraj kökünün yapısı, uygulamanın yapılacağı zeminin çok iyi incelenmesinden sonra belirlenmelidir. Ankraj sistemlerinin bulundukları zemin cinsine göre gösterdikleri davranışların farklılıkları yapılan deneyler ve gözlemler ile belirlenebilmektedir. Ülkemiz dışında ankraj sistemleri üzerinde yapılması gereken deneyler ve gözlemlemeler şartnameler ile zorunlu hale getirilmiştir. Ya bancı ülkelerdeki çalışmaların sonucunda zemin cinslerine göre gözlenen davranış özelliklerinin ele alındığı bu çalışmada yabancı şartnamelerce zorunlu hale getirilmiş olan deney çeşitleri de incelenmiştir. Ankraj sis temleri üzerinde yapılması zorunlu olan deneyler, kazı destek sistemleri nin davranışlarını belirlemede yardımcı olan temel deneylerdir. DİN 4125-Alman Şartnamesi, SIA 191-İsviçre Şartnamesi, U.S. Ulaştırma Bölümü Teknik Raporu ve B.S. 8081-İngiliz Şartnamesi'nin tariflediği ankraj deneyleri incelenerek, uygulanması ve yorumlanması ülkemizdeki ankraj sistemlerine en yakın olan U.S. Ulaştırma Bölümü Teknik Raporu'ndaki ankraj deneylerinden performans deneyleri ve kanıt deneyleri ankraj sistemleri üzerinde uygulanmıştır. Kullanılan ölçüm sistemi ve istenilen şartların tam olarak sağlandığı deneylerden elde edilen sonuçlara göre kaya ortamında ve kumlu zeminlerde ankraj sistemlerinin davranışlarındaki eğilim incelenmiştir. Alınan uzama değişimi değerleri yük değişimi değerleri ile beraber incelenerek ankraj sisteminde oluşan etkiler yorumlanmaya çalışılmıştır. Bu çalışma, ülkemizdeki ankraj sistemlerinin pratikte ne derece kontrolsüz gerçekleştirildiğini de göstermektedir. Özellikle büyük şehirlerde yapılan derin kazılarda kullanılan bu kazı destek sistemlerinin, tasarımlarını ve yapım aşaması deney ve gözlemle me yöntemlerini tarifleyen bir şartname hazırlanmasının gerekliliği, incelenmiş olan değişik şantiyelerdeki uygulamalardan edinilen ilk izlenimdir. Üretim öncesi, üretim aşaması, üretim sonrası ve krip deneylerinden oluşan bir kontrol sistemi ile ankraj sistemlerinin davranış eğilimlerinin belirlenmesi tüm yabancı şartnamelerdeki ortak noktadır. Bu deneyler ışığında, ankraj sisteminin uzama değişimi ile beraber yük değişiminin de kontrolünün ankraj sisteminin davranışını yorumlamada yardımcı olacağı düşünülmektedir.