Özet:
Terzaghi'nin klasik konsolidasyon teorisi 1923 yılında yayınlandığından bu yana killi zeminlerin tek-boyutlu sıkışma davranışının daha iyi anlaşılması için araştırmalar sürdürülmektedir. Son yıllarda bu konuda gerçekleştirilen araştırmalar arasında doğal killer için efektif gerilme - şekil değiştirme - şekil değiştirme hızı arasındaki tekil bir ilişki olduğunu göstermeyi amaçlayan çalışmalar dikkat çekmektedir (Leroueil, vd., 1985). Bu çalışmanın ilk aşamasında, İstanbul Alibey Barajı sahasından değişik derinliklerden alınan ve baraj dolgusunun kademeli inşasından dolayı farklı yükleme koşullarına maruz kalmış olduğu bilinen örnekler üzerinde değişik tipte konsolidasyon deneyleri yapılarak, bu killi zeminin konsolidasyon davranışının tekil bir a'y - sv - ev modeli ile tanımlanabilmesi olasılığı araştırılmıştır. Araştırma sırasında iki farklı deney düzeneği kullanılarak 3 farklı tipte deney gerçekleştirilmiştir. Bunlar sırasıyla Standart Odyometre, Krip ve Sabit Deformasyon Hızlı deneylerdir. Standart Odyometre deneylerinde 2/1 artış oranlı yükleme kademeleri uygulanmış ve her bir kademede 48 saat süre ile beklenmiştir. Krip deneylerinde zemin numuneleri ilk olarak arazide bulundukları derinlik üzerlerinde bulunan düşey efektif jeolojik yük değerine kadar 2/1 yük artış oranı ile kademe kademe yüklenmiş, her kademede 48 saat süre ile beklenmiştir. Efektif jeolojik yük altında 48 saat beklendikten sonra ise arazideki yüklenme şartlarına uygun yük artış adımları kullanılarak uzun süre beklemeli krip aşamasına geçilmiştir. Sabit deformasyon hızlı deneylerde deneye başlamadan iki farklı deformasyon hızı seçilmiş ve deneyler bu iki farklı hız değerinde özel bir konsolidasyon hücresi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Deney sonuçlarının grafiksel değerlendirilmesinden, incelenen zemin için tekil bir a'v - sv - ev ilişkisinin geçerli olabileceği sonucuna varılmıştır. Bu çalışmanın ikinci aşamasında ise Gibson-Lo (1961) modeli çalışılmıştır. Bu amaçla ilk olarak yöntemin uygulanabilmesi için gerekli üç parametre (a, b, X/b) hem laboratuvar deney sonuçları kullanılarak hem de arazi oturma okumaları kullanılarak tespit edilmiş ve ölçülen değerler yöntem kullanılarak hesaplanan oturma - zaman davranışı ile karşılaştırılmıştır. Son olarak ise laboratuvar sonuçları kullanılarak bulunan parametrelerden yararlanılarak arazideki zemin tabakalarının davranışı için bir tahmin yapılmaya çalışılmış ve sonuçlar sunulmuştur.
