Özet:
Mikrosimülasyon programları yıllardır gelişmiş ülkelerde ulaşım projelerinde, projelerin verimliliğinin değerlendirilmesi, çeşitli alternatifler arasından seçim yapılması ve mevcut durum değerlendirilmesi için kullanılmaktadır. Bu çalışmanın temel amaçlarından biri de ulaştırma projelerinde mikrosimülasyonun yararlarını göstermek ve sahada uygulama yapılmadan önce modelleme yapılması gerekliliğine işaret etmektedir. Dolayısı ile herhangi bir hatalı uygulama sonucu maddi kayıplardan kaçınılmış olacaktır. Boğaziçi Köprüsü ağırlıklı olarak kent içi yolcu trafiğine hizmet veren, geçişi ücretli bir yapıdır. Ücret ödeme köprünün Asya çıkışında toplam 13 gişede yapılmaktadır. Gişeler farklı ödeme türlerine göre sınıflandırılmıştır. Çalışma sırasında sahada beş OGS (Otomatik Geçiş Sistemi), bir KGS (Kartlı Geçiş Sistemi) ve yedi Nakit Ödeme gişesi bulunmaktadır. Gişe sahasının performansı, ödeme türüne göre gişe sayıları ve bunların saha içindeki konumlarınabağlıdır. Son zamanlarda uygulanan kampanyalar nedeniyle zirve saatlerdeki OGS kullanım oranları %55-%65 mertebesine ulaşmıştır ve bu oran artma eğilimindedir. Boğaziçi Köprüsünün gişe sahasında gözlenen kuyruklanma ve gecikme sorunları, sahanın verimli kullanıp kullanılmadığı ve gişe sayılarının ödeme tiplerine göre uygun sayıda olup olmadığı sorusunu gündeme getirmektedir. Bu çalışmada AIMSUN mikroskobik yazılımı ile gişe sahasının bir simülasyon modeli oluşturulmuş ve bu model yardımıyla çeşitli senaryolara ilişkin deneyler yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre mevcut durumdaki taşıt kompozisyonu için, OGS gişe sayısının gereğinden fazla olduğu ortaya çıkmıştır. Bu durum yetersiz sayıdaki nakit gişelerin önünde taşıt kuyruklarının oluşmasına ve sahadaki ortalama hızın, dolayısıyla saha performansının azalmasına neden olmaktadır. Mevcut taşıt kompozisyonunda ancak OGS oranının %15'ten daha fazla artması durumunda mevcut OGS gişe sayısının bir arttırılması az miktarda da olsa faydalı olmaktadır.
