Özet:
Yapıda göçme, aşın deplasman ve deformasyon sonucu meydana gelmektedir. Düşey yüklerle birlikte, yatay etkilere de maruz kalması muhtemel yapıların, konfor şartlarım sağlayarak, güvenli ve ekonomik olarak boyutlandırılması, ancak davranışın iyi bilinmesiyle mümkündür. Deprem ve rüzgar gibi dinamik etkilere maruz yapılarda, kullanılan malzemenin, elastik sınırlar içinde kalınarak boyutlandırılması ekonomik olmamaktadır. Bu sebeple, yük taşıma kapasitesinde önemli bir azalma olmaksızın yüksek enerji yutma kapasitesine sahip, sünek yapılar tasarlamak gerekmektedir. Taşıma gücüne göre hesap yapılması durumunda, kullanılan donatı çeliğindeki pekleşme soması oluşan dayanım artışı ihmal edilmiş olmaktadır. Donatı çeliği gerilme birim deformasyon ilişkisinin elasto-plastik kabul edilip, pekleşme sonrası artan dayanımın ihmal edilmesi durumunda, hesaplanan kesit kapasitesinin, gerçek kapasiteden küçük olması tüm durumlarda güvenli olmayabilir. Deprem Yönetmeliğinde (1997), plastik mafsalların kirişlerde oluşmasını sağlamak için, kolonların kirişlerden daha güçlü olma koşulu getirilmiştir. Pekleşme ihmal edilerek hesaplanan kiriş kapasitesi, kolonun kirişten güçlü olduğunu gösterirken, gerçek kiriş kapasitesi hesaplandığında bu koşul sağlanmayabilir. Ayrıca, kirişlerde oluşacak maksimum kesme kuvvetinin gerçek kapasiteden hesaplanması öngörülmektedir. Bu çalışmada, dikdörtgen kesitli betonarme kirişlerde, betondaki sargı ve donatıdaki pekleşme etkisinin dikkate alınması durumunda hesaplanan eğilme momenti kapasitesinin, pekleşme dikkate alınmadan hesaplanan eğilme momenti kapasitesine oram için değerlendirmeler yapılmıştır.
