Abstract:
Taş dolgu dalgakıranlar rüzgar/dalga etkisi ve sismik etkiler ile birlikte karmaşık pek çok yüklemeye maruz kalmaktadırlar. Dalgakıranlar genellikle yumuşak ve permeabilitesi yüksek zeminler üzerine inşa edildikleri için, deprem sırasında oluşan dinamik etkilerin diğer dinamik etkiler ile birlikte ele alınması büyük önem taşımaktadır. Doğal olarak bu karmaşık etkilerin tümünü bir arada ele almak ekonomik tasarım ile yapı güvenliği arasında uygun seçim yapabilmeyi de güçleştirmektedir. En yaygın dalgakıran tipi olan taş dolgu dalgakıranların sismik yükler altındaki davranışı günümüze kadar oldukça az dikkate alınmıştır. Bunun nedeni dalgakıran üzerinde göçmeye maruz kalan bölgelerin temin edilen malzemeler ile eski durumuna kolayca dönüştürülebilmesidir. Bu çalışmada amaçlanan, homojen taş dolgu dalgakıranların sismik stabilitesinin laboratuvar ortamında kurulan modeller üzerinde yapılan deneyler ile incelenmesidir. Yapılan deneylerde yalnız anroşman kullanılarak yapıldığı kabul edilen taş dolgu dalgakıran modeline sarsma tankı yardımıyla farklı genlik ve frekanslarda dinamik yüklemeler yapılmıştır. Deneyler sırasında dalgakıran kesitinin kretindeki ve tabanındaki ivmeler, yerleştirilen ivme ölçerler ile ölçülmüştür. Elektronik profil kaydedici ile kesitin sarsma deneyinden önceki ve sonraki profilleri karşılaştırılarak düşey yer değiştirme ve deformasyonlar belirlenmiştir. Ayrıca, dalgakıranın sismik etki altındaki dinamik davranışı görüntü işleme yöntemiyle de incelenmiştir. Ölçülen ivme değerlerinin Newmark Kayan Blok Yaklaşım Modeli'ne uygulanması ile yapının yenilme ivmesi (yield ivmesi)hesaplanmıştır. Sonuç olarak, homojen taş dolgu dalgakıran kesitinden ölçülen ivme değerleri, hesaplanan yenilme ivmesi değeri ile karşılaştırılmış ve hesaplanan yenilme ivmesi değeri aşıldığı zaman dalgakıran kesitindeki düşey yer değiştirme ve deformasyonların arttığı bulunmuştur.
