Özet:
Günümüzde, birbirlerinden farklı lokasyonlarda birimleri bulunan kuruluşların otomasyon projelerinin uygulamalarında en çok tercih edilen mimari Common Object Request Broker Architecture (ÇORBA) Mimarisi'dir. Çalışmanın amacı, ÇORBA Mimarisi'nin oluşumunu ve gelişimini sağlayan etkenleri belirleyerek CORBA'nın esnek ve güvenilir yapısının özelliklerini ortaya koymaktır. Teknolojinin hızla büyüyen ve gelişen yapısı yazılım sektöründe de büyük değişikliklere neden olmuştur. Yazılım Geliştirme bir mühendislik dalı haline gelmiş ve yazılım projeleri uzman gruplar tarafından uygulanmaya başlanmıştır. Bunun en önemli sonucu da bu projelerde zamanın daha verimli kullanılması, projelerin daha sistemli bir şekilde yerine getirilerek çalışmalardan maksimum verim alınmasıdır. Bütün bu gelişmeler beraberinde yazılım sektöründe sürekli gelişen ve değişen yeni mimarilerin ve teknolojilerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Çalışmada ilk olarak, günümüze kadar gelen yazılım mimarileri incelenmiş ve en son adım olan Dağıtık Sistem Modeli ele alınmıştır. Dağıtık Sistemler, uygulamayı oluşturan ve her biri kendi görevinden sorumlu olan nesnelerin, birbirleri ile olan ilişkilerini nesne arayüzleri aracılığıyla sağlayan bir yazılım mimarisidir. ÇORBA, nesne arayüzlerinin tanımlanması için bir standart yöntem sunan ve nesneler arasındaki iletişimi Object Request Broker (ORB)'lar ile sağlayan bir dağıtık sistem mimarisidir. CORBA'nın temel bileşeni olan ORB'ler, CORBA'nın platformdan bağımsızlık özelliğini yerine getirir. CORBA'nın diğer temel bileşeni olan Interface Definition Language (IDL) nesne arayüzlerinin tanımlanması için kullanılan standart bir tanımlama dilidir. Çalışmanın bir sonraki adımında ÇORBA Mimarisi'nin gelişimi, alternatifleri ve özellikleri ele alınmıştır. ÇORBA Mimarisi hakkında en önemli kaynak, CORBA'yı uluslararası bir standart haline getiren ve uzmanlar, bilim adamları ve yazılımcılar tarafından oluşturulan bir konsorsiyum olan Object Management Group (OMG)'tur. Object Management Group'un kuruluşundan bugüne ÇORBA hakkında yazılan raporlar, dokümanlar ve değişik uygulama örnekleri incelenmiş, Object Request Broker'lar hakkında önemli çalışmaları olan OMG dışı uzmanların çalışmaları da dikkate alınmıştır. Ayrıca profesyonel ve amatör yazılımcıların üyesi bulunduğu AT&T Laboratories Cambridge ve Oracle Research Library tarafından oluşturulan mail-list'e üye olunmuştur. Bu çalışmalar sonucunda gözlenen en önemli nokta, CORBA'nın programlama dili ve platform bağımsızlığı sağlaması, böylece programcılara nesneler arasındaki iletişimi kurma aşamasında meydana gelebilecek sorunlarla uğraşmak yerine, programın fonksiyonalitesine yoğunlaşma fırsatı vermesidir. CORBA'nın programlama dilinden bağımsızlığı, arayüzlerin, programlama dilinden bağımsız bir standart dil olan Interface Definition Language kullanılarak tanımlanması sayesinde sağlanır. ÇORBA Mimarisi'nin diğer bir özelliği, nesneye dayalı özelliğini, C ve COBOL gibi nesneye dayalı olmayan programlama dilleri ile kullanıldığında bile sağlıyor olmasıdır. Bu sayede ÇORBA, alternatiflerinin aksine yeniden kullanılabilme, genişletilebilme, esneklik, güvenilirlik ve taşınabilirlik gibi yazılım geliştirme alanında önemli olan avantajları ile tercih sebebi olmaktadır. Çalışmanın son bölümünde bir Object Request Broker uygulaması örneği bulunmaktadır. Bu uygulamada özel bir kurumun, özel bir ihtiyacını karşılamak amacıyla ÇORBA standardına uygun ve CORBA'nm esneklik özelliği kullanılarak hazırlanan yeni bir Object Request Broker tasarlanmış ve bu Object Request Broker'ı kullanan bir Banka Yönetim Programı geliştirilmiştir.