Özet:
Bu çalışma, kuramsal ve deneysel olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Kuramsal bölümde, ilk olarak sertleşme mekanizmaları ele alınmış ve bu mekanizmalardan konuya esas dönüşüm sertleşmesi ayrı bir başlık altında geniş kapsamlı olarak incelenmiştir. Sertlik ve sertleşebilirlik kavramlarının ayrı bir başlık altında sentezi sağlanmış ve Jominy deneyi detaylı olarak ele alınmıştır. Ayrıca son bölümlerde sertleşebilme ile mekanik özellikler arasındaki ilişkiler incelenmiş ve çelik seçimi ile ilgili bazı genel bilgiler verilmiştir. Deneysel kısımda ise, Jominy deneyinde farklı çelikler ve su verme ortamları kullanılarak deneyler yapılmıştır. Deneylerde, 1040, 1050, 1070 sade karbonlu çelikler ve 2344 sıcak iş takım çeliği kullanılmıştır. Soğutucu ortam olarak ise aşağıdaki soğutma ortamları hazırlanmıştır: a) 65 mm su sütunu yüksekliği sağlayacak basınçta su b) 130 mm su sütunu yüksekliği sağlayacak basınçta su c) % 10 NaCI tuzlu su çözeltisi d) 0.75 bar basınçta hava ve 2 İt/da k debideki su ile oluşturulan basınçlı hava - su karışımı. 4 farklı çelik için yukarıdaki ortamlar kullanılarak toplam 16 adet Jominy deneyi gerçekleştirilmiş ve her deney sonunda elde edilen sertlik değerlerine göre Jominy sertlik eğrileri çizilmiştir. Sonuç olarak, farklı soğutma ortamları kullanılarak elde edilen soğutma şiddetlerinin farklı çelikler üzerinde değişik sertleşebilirlik etkileri yarattığı görülmüştür.
