Özet:
İnceleme konusu yaptığım B.A.T. (British American Tobacco) Samarkand Sigara Fabrikasında üretim, çok küçük orandaki katkı tütünleri hariç tutulursa, üç farklı grup tütün kullanılarak yapılmaktadır. Birinci grup Virginya veya Burley olarak adlandırılan orta kalitedeki tütünler, ikinci grup Oriental olarak adlandırılan iyi kalitedeki, Türk veya Yunan tütünü, üçüncü grup ise en düşük kaliteli olarak nitelendirilen Özbekistan tütünüdür. Üretilen sigara çeşitleri de farklı harmanlamalara bağlı olarak farklılık gösterir, birinci grupta Virginya tütününe %20 oranında yaprak saplan katılmasıyla oluşan harman, ikinci grupta Virginya ve Burley tütününe Oriental tütünü ve yaprak saplarının karıştırılması ile oluşan harman, üçüncü grupta ise tamamen Özbekistan tütünü kullanılarak elde edilen harman ile üretim yapılmaktadır. Prosesde kullanılan Virginya, Burley ve Özbekistan tütünü büyük yapraklı ve lifli olduğu için ayrı bir işlemden geçerek liflerle yaprak ayaları birbirinden ayrılır. Daha sonraki aşamalarda tüm üretimler birbirine benzer şekilde kesme, şartlandırma, kurutma, harmanlama gibi ana işlemlerden geçip, kesilmiş halde depolanırlar daha sonra son üretim alanında sarılır, paketlenir ve son depolara giderler. Sigara üretiminde üretimi etkileyen en önemli unsur sıcaklık ve nem değerleridir, bu nedenle klimatize işlemi fazlaca önem kazanmaktadır. İstenilen şarlar, kullanılan DX tipi klima santralleri veya soğutma ihtiyacı çiller ile karşılanan klima santralleri, sıcak hava apereyleri, radyant ısıtıcılar ve çeşitli fanlarla sağlanmaktadır. Üretimde klimatize işlemi kadar etkili olan diğer yardımcı sistemler de mevcuttur, ortam nemlendirme sistemi tüm klimatize işleminden bağımsız çalışan ve istenilen nem koşullarını sağlayan bir sistemdir. Buhar kazanlarıyla hem üretim için gerekli olan buhar üretilir hem de ısıtma ve sıcak su ihtiyacı karşılanır. Basınçlı hava hattı proses cihazları ve bakım atölyelerindeki cihazların ihtiyaçlarına cevap verebilmektedir. Vakum sistemi de proses cihazları için gerekli bir sistemdir. İnceleme konusu olan sigara fabrikasının kuruluş ve ilk işletme aşamalarında verdiği görüntü, genel olarak iyi olmakla beraber, şirket politikası ve buna bağlı maliyet hesaplan sonucunda yapılan değişiklikler veya göz ardı etmeler nedeniyle, az da olsa sistemde aksayan yönler mevcuttur. Ancak, fabrikanın çalışması ilerledikçe bu sorunlar da çözülebilecektir, zira fabrikanın ilerleyen zaman içerisinde yenilenmesini, gelişen teknolojiyi yakalamasını hedefleyen ön hazırlıklar ve altyapı mevcuttur.
