Abstract:
Türk edebiyatına Tanzimat döneminde giren eleştiri türü, 1950‟lerden itibaren farklı
kuramların kullanılmaya başladığı bir tür olmuştur. Farklı kuramlardan ve
yöntemlerden faydalanarak eleştirinin nesnel bir boyut kazanmasını sağlayan
akademi kökenli isimler arasında Berna Moran‟ın önemli bir yeri vardır. Dört bölüm
olarak düzenlenen bu çalışmada Moran‟ın Türk edebiyatıyla ilgili çalışmaları
merkeze alınmıştır.
Bu çalışmada, Berna Moran‟ın hayatı, eğitimi ve etkilendiği isimlerden yola
çıkılarak eleştirmenliğinin altyapısı belirlenmeye çalışılmıştır. Bunun yanı sıra,
Edebiyat Kuramları ve Eleştiri ve üç ciltlik Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış‟taki
görüşlerinden ve uygulamalarından faydalanarak çalışmalarında önemli bir yer tutan
eleştiri yöntemleri hakkındaki görüşleri ve onları eleştirilerine hangi noktalarda, ne
ölçüde dâhil ettiği; üslubu göz önüne alınarak eleştiri anlayışı ve eleştirme yöntemi
incelenmiştir. Ayrıca Edebiyat Üzerine: Makaleler Röportajlar adlı eserde yer alan
yazılarından yola çıkılarak eleştiri ve eleştirmenle ilgili görüşlerine değinilmiştir.
Çalışma yöntemi, metinlerinin kurgusu ve üslubu da göz önünde bulundurularak
eleştiri anlayışı ve eleştirme yöntemi irdelenmiştir.