Özet:
Uygurca, Bozkır Uygur Kağanlığı [744-840] ile Koço Uygur Hanlığı'nın [850-1250] dili olup çok çeşitli abecelerle yazılmıştır. Bugün elimizde bulunan Uygurca metinlerin büyük kısmı Sami kökenli Soğud abecesinin işlek türünden çıkmış olan Uygur abecesiyle yazılmıştır. Uygur abecesi takriben IX. yüzyıldan XVII. yüzyılın sonlarına kadar çok uzun bir süre ve Doğu Türkistan'dan Anadolu'ya, Kırım'dan Maveraünnehr'e kadar çok geniş bir coğrafyada farklı türlerden metinlerin yazılışında kullanılmış olup Mahmud al-Kaşgari'nin ifadesiyle Türk yazısıdır. Bu tezde, klasik öncesi Uygur Türkçesi metinlerinden Maitrisimit'in Murtuk ve Sengim yazmasının kaç farklı müstensih tarafından yazıldığı tespit edilmeğe çalışılıp kullanılan yazı çeşitliliği ortaya konulmağa çalışılmıştır. Yazı tiplerinin belirlenmesinde /a/, /ä/ ve /n/ harflerinin kelime sonundaki yazılışı; /'wy/'nin kelime başındaki görünümü; /' , w , y , s , ş/'nin /b-p/ ve /g-k/ ön damak ünsüzlerinin çanağına yazılışı ve bu ünsüzlerin kelime sonundaki görünümü; /d/'nin sırtı, zülfesi, yüksekliği ve genişliği; /q/'nın kâsesinin şekli, noktalı ya da noktasız oluşuyla noktalarının kâseye ve birbirlerine uzaklığı; /l/'nin dişinin görünümü ile karnının satıra birleşik ya da ayrı yazılması; /m/'nin ve /r/'nin kelime sonundaki görünümü; /s/'nin ve /ş/'nin küpünün yazılışıyla /ş/'nin kelime sonu durumdaki kuyruğunun uzunluğu; /t/'nin gözünün büyüklüğü, satır hizasına konumu ve kelime sonundaki yanlamasına ya da aşağıya doğru boylamasına kuyruğunun varlığı etkili olmuştur.
