Özet:
Günümüz öykü yazarlarından Ayşe Kilimci'nin hayatı, sanatı, eserleri, dil ve üslûbu hakkında derinlemesine bir araştırmanın yapıldığı bu çalışmada yazarın Türk edebî hayatına yaptığı katkılar değerlendirilmiştir. Ayşe Kilimci'nin hikâyeleri, araştırma - inceleme tarzındaki çalışmaları ve katkıda bulunduğu eserler bu çalışmada temel kaynaklar olarak kullanılmıştır. Yazarın hayatı ile ilgili bilgiler (ailesi, tahsil hayatı, hususî hayatı, yazı hayatı ve kültür çevresi) mülâkat, eser ve belge inceleme yöntemleriyle ortaya çıkarılmıştır. Yazarın basılı olan yüzün üstündeki hikâyesi yapı - tema ve anlatım bakımından incelenmiştir. Yazarın eserleri, kendisi ile ilgili yapılan çalışmalar, yazılan makaleler ve kendisinin katkıda bulunduğu kitaplar incelenerek hikâyeciliğine, dil ve üslûbuna ait özgün hususlara ve şimdiye kadar dikkat edilmeyen yönlerine işaret edilmiştir. Kendine has üslûbu ve özgün anlatımıyla Türk hikâyeciliğinin beğenilen isimlerinden Ayşe Kilimci, toplumsal sorunları sanatçı duyarlılığıyla dile getiren, toplumda gördüğü aksaklıklara dil ve edebiyat vadisinde çözümler arayan bir yazardır. Çocuk kitapları hariç basılı yedi hikâye kitabı olan Ayşe Kilimci; kadın, çocuk, aşk, ölüm, göç, eğitim, kentleşme, fakirlik, cinsellik, sanat, adaletsizlik, kuşak çatışması, evlilik, konut sorunu, ahlaki, toplumsal ve kültürel yozlaşma gibi tema bakımından zengin eserler ortaya koymuştur. Kurgu yönünden öykülerine baktığımızda merkezde bir veya birden fazla kişinin olduğu öykülerinin yanı sıra bir sembol, durum, mekân veya mektup vasıtasıyla da kurgu oluşturmuştur. Yerel söyleyişlere sıkça yer veren ve yalın bir dil kullanmaya özen gösteren yazar, karakterleri konuşturmada başarılıdır. Hikâyelerinde deyimler, atasözleri, halk deyişleri ve yerinde argo gibi unsurlar eksik olmayan yazarın kullandığı imgeler, canlı ve etkileyicidir. Eserlerinde mizahî ve metaforik bir sesin varlığı söz konusudur. Bu tezde Ayşe Kilimci'nin hayatı, sanatı ve eserleri ele alınmakla birlikte hikâyeleri detaylı bir şekilde incelenerek edebiyat tarihindeki yeri belirgin hale getirilmiştir.
