Özet:
Zübdetü’l-Âsâr, Abdullah b. Muhammed b. Ali Nasrullahî tarafından 16. yy.ın ilk
yarısında Çağatayca yazılmış olan bir vakayinâmedir. Süyünç Hoca Han'ın oğlu olan
Sultan Muhammed'in emri ile yazılmıştır. Çağatay Türkçesinin en kapsamlı nesir
metinlerinden biri olup zengin söz varlığı ile eşine rastlanmamış zengin bir içerik
sunmaktadır. Eserde yazar, kendi dönemine kadar olan birinci el kaynakları
kullanmıştır. Böylece derleme bir eser olmasının yanında yazarın kendi döneminde
şahit olduğu ve çağdaşlardan işittiği konuları da aktarması bakımından orijinal bir
nitelik taşımaktadır. Bu çalışma Giriş, Dil İncelemesi, Metin, Açıklamalar ve Sözlük
olarak beş ana bölümden oluşmaktadır: Giriş bölümünde Abdullah b. Muhammed b.
Ali Nasrullahî'nin hayatı, Zübdetü’l-Âsâr ve nüshaları hakkında bilgi verilmiştir. Dil
İncelemesi bölümünde yazım özellikleri, ses ve biçim bilgisi incelenmiştir. Üçüncü
bölümde P nüshası esas alınarak T nüshası ile karşılaştırmalı olarak metnin yazı
çevrimi yapılmıştır. Açıklamalar bölümünde kimi kelimeler için notlar
hazırlanmıştır. Sözlük bölümünde ise alfabetik olarak sıralanmış olan kelimelerin
eklerini de gösteren analitik dizin hazırlanmıştır. Türkçe kelimelerin yanına Eski
Türkçedeki biçimleri eklenmiştir. Eğer söz konusu kelimelerin türemiş biçimleri
metinde geçmiş ise sadece ek-kök ayrımı yapılarak kelimenin yapısı gösterilmeye
çalışılmıştır. Eğer kelimenin kök hâli metinde geçmemiş ise yine yanına Eski
Türkçedeki biçimi eklenerek ek-kök ayrımı yapılmıştır. Alıntı kelimelerin ise
kelimenin alındığı dildeki biçimi de gösterilmiştir. Sonuç bölümünde çalışmanın
sonucunda ortaya çıkan bulgular ve görüşler belirtilmiştir.
