Özet:
Metinlerarasılık, her metnin bir veya birden çok metni kendi içinde erittiğini ve dönüştürdüğünü esas alan, bir metni iki veya daha çok metin arasındaki bir alışveriş, konuşma veya söyleşim olarak gören bir metinsellik ölçütüdür. Bu bakımdan metinlerarasılık bir metnin yazınsallığının temel unsurlarından biridir. Bu araştırmanın amacı mevcut öğretim sürecini metinlerarasılık kuramına göre yeniden yapılandırarak öğrencilerin metinde yer alan metinlerarası ilişkileri fark etmelerine zemin hazırlamak, metinlerarası ilişkileri diğer beceri alanlarında da kullanmalarını sağlamak ve bu yolla öğrencilerin üst düzey bilişsel süreçleri kullanarak metinler arası anlam kurmalarını ve metinler arası düşünmeleri geliştirmektir. Bu araştırma nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması ile desteklenmiştir. Yapılandırılan öğretim süreci 7. sınıf Türkçe ders kitabının “Milli Kültür” teması ile sınırlıdır. Çalışma kapsamında tema boyunca hedeflenen kazanımlara, uzman görüşü doğrultusunda metinlerarasılık ile ilişkilendirilerek hazırlanmış yeni kazanımlar eklenmiştir. İstanbul’da yer alan bir devlet okulunun 7. sınıf öğrencileri, amaçlı örnekleme ile araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Yapılan araştırmada veri toplama aracı olarak metinlerarasılık ile ilişkilendirilmiş etkinlik kağıtları, gözlem ve görüşme raporları, araştırmacı ve öğrenci günlükleri kullanılmıştır. Metinler arası okuma sürecinin öğrencilerin okumaya yönelik motivasyonlarına etkisini ölçmek için “Okuma Motivasyonu Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen nitel verilerin analizinde etkinlik kağıtları içerik analizi; gözlem, görüşme raporları ve günlükler betimsel analiz ile raporlaştırılmıştır. Okuma motivasyonu ölçeğinden elde edilen veriler ise NCSS 2017 programı ile çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre metinlerarasılık kuramına bağlı olarak yapılandırılmış öğretim sürecinde öğrencilerin üst düzey bilişsel süreçleri daha fazla kullandıkları, metinler arası anlam kurmada ve metinler arası düşünmede süreç içinde anlamlı bir değişim olduğu belirlenmiştir. Okuma motivasyonu ölçeğinden elde edilen bulgular ise metinler arası okumanın öğrencilerin okumaya yönelik motivasyonlarında anlamlı bir farklılık yarattığını göstermektedir.
