Özet:
Bu tez çalışmasında, Türkiye ve İsrail arasında 2010 yılının Mayıs ayında başlayan ve halen devam etmekte olan "Mavi Marmara Krizi" incelenecektir. İnsan Hak ve Hürriyetleri Vakfı (İHH), The Free Gaza Movement, Ship To Free Gaza, Ship to Gaza Sweden, The International Committee to Lift Siege on Gaza, The European Campain to End the Siege on Gaza adlı sivil toplum kuruluşlarının Gazze'ye deniz yoluyla yardım ulaştıracağını kamuoyuna ilan etmesi, İsrail'de tepkilere neden olmuştur. İsrail, filonun yola çıkmasına izin verilmemesi gerektiğini birçok kanaldan Türkiye'ye iletmiştir. Türk karar alıcılar ise, Türkiye'nin demokratik bir ülke olduğunu ve sivil toplum faaliyetlerinin zorla engellenemeyeceğini belirten açıklamalar yapmışlardır. Yardım Filosu'na 31 Mayıs 2014 sabahı 4.30 sıralarında İsrail karasularının 70-80 deniz mili açığında düzenlediği operasyon sonucunda 10 kişi hayatını kaybetmiş 50'den fazla aktivist ise yaralanmıştır. İsrail'in askeri müdahalesi nedeniyle sivil toplum-devlet arasında başlayan bir kriz, Türkiye-İsrail krizine dönüşmüştür. Türkiye için "Mavi Marmara Krizi" filoya uluslararası sularda askeri operasyon düzenlenmesi ve aktivistlere ölçüsüz şiddet uygulanmasıyla başlamıştır. Sivil toplum örgütlerinin bir eyleminin İsrail tarafından askeri operasyonla karşılık bulması, İsrail için de bir krizin varlığını göstermektedir. Çalışma, karar alıcıların algılamalarına, göreceli güç kavramına, ulusal faktörlere atıfta bulunan Neoklasik Realizm temeli üzerinden kurgulanacaktır. Karar alıcıların eylemleri, hedef ülke, üçüncü aktör üzerindeki etki ve tepkileri önemli bir yere sahiptir. Farklı biçim, şekil ve coğrafyalarda, yine birbirinden farklı süreçlerle gelişen krizlerin varlığı hem bir tanım hem de tasnif yapılmasını gerektirmiştir. Karar alma mekanizmasının başında bulunan liderler, dönemlerinde ulusal çıkarlarını korumak ve kriz yönetiminin zorluklarıyla mücadele etmek durumundadırlar. Ayrıca, bu süreçte hangi stratejinin seçileceğine, kaynakların nasıl kullanılacağını da belirlemektedirler. Kriz yönetim sürecinde benimsenen strateji, krizleri yönetmede tek başına etkili olmayıp, sürecin başarısını etkileyen faktörler birçok faktör bulunmaktadır. Çalışmada, Türkiye ile İsrail ilişkilerinin "11 Eylül'ü" olarak ifade edilen Mavi Marmara Krizi, karar alıcıların uygulamaları dâhilinde ele alınıp, neden bir krizin ortaya çıktığını belirlemek açısından önemli olacaktır.
