Abstract:
Bir kimlikler yumağı olarak yaşayan ve birden fazla kimliği aynı zamanda taşıyan birey, elbette ki, ister göç ve göçmenlik kavramlarının birincil aktörü konumunda olsun, ister bundan etkilenen bir aktör konumunda bulunsun, yaşamı boyunca taşımakta olduğu kimliklerin inşasında göç ve göçmenlik kavramlarının etkileşiminden uzaklaşamamaktadır. Birey kendini tanımlama ihtiyacının bir sonucu olarak giriştiği, kimliğini inşa etme sürecinde, yani beni inşa etme sürecinde, öteki kavramına ihtiyaç duyar ve ben bu öteki kavramı üzerinden şekillenir. Bu yüzden de beni yani kimliği inşa etmenin biricik öncülü ötekiyi inşa etmekten geçmektedir. Bu bağlamda, Carl Schmitt'in geliştirdiği dost ve düşman kavramları çalışmanın teorik altyapısını oluşturarak; ben ve öteki kavramlarına uyarlanmıştır. Çalışma içerisinde Almanya'daki Türkiye kökenli göçmenlerin kimlik inşası süreçlerinde, göçü kabul eden ülkede yerli olan Almanların nasıl bir imge içeresinde var olduklarını incelenmiştir. Öteki olarak konumlandırılan Almanların göçmen kimliğinde nasıl bir imge oluşturduğunun incelenmesiyle Hem Almanya ile hem Türkiye ile sosyal, ekonomik ve siyasal bağları bulanan göçmenlerin, inşa ettikleri kimliklerin bu bağları nasıl etkilediklerinin tespitinin yapılması temellenmektedir. Bu kapsamda 114 kişi ile anket çalışması gerçekleştirilmiş ve 11 kişi ile yüz yüze mülakat yapılmıştır. Buna ilaveten iki adet odak grup çalışması yapılmıştır. Göçmen kimliği içerisinde Alman imgesi, üç temel farklılık üzerinden kurgulanmaktadır. Bunlar; etnik farklılık, dinsel farklılık ve kültürel farklılıklardır. Öyle ki, Alman toplumuyla yaşanabilecek kültürel benzeşmeyi, kendi kimliklerini kaybetme olarak görmektedirler. Bu yüzden de, Alman toplumuyla yaşadıkları dinsel, etnik ve kültürel farklılıkları ön plana çıkararak, kendi kimliklerini bu farklılıklar üzerinden oluşturmakta ve kendilerini birinci nesil gibi kabul etmektedirler. Bu sebeplerden ötürü de, göçmen kimliği etnik, dinsel ve kültürel olarak, Schmitt'in dost ve düşman kavramlarına uygun olarak, kesin çizgilerle ve somut karşılaştırmalarla desteklenen bir öteki olarak, Alman imgesini barındırmaktadır.