Özet:
Bu çalışmada bir politik ideoloji olarak faşizmle komplo teorilerinin ve komploculuğun ilişkisi, ayrıca geçmişteki iki önemli faşist rejim (İtalya’da Faşist rejim ve Almanya’da Nazi rejimi) kapsamında komplo teorilerinin kullanımları incelenmiştir. Çalışmanın başlıca amaçları, faşizm hakkındaki Türkçe ya da Türkiye kaynaklı akademik bilgi birikimine katkıda bulunmak ve günümüzün popüler kültüründe yaygın olan komplo teorilerinin faşizmle olan ilişkisine dikkat çekmek, faşizmin geçmişte komplo teorilerinin ana taşıyıcılarından biri olduğunu hatırlatmaktır. Tez kapsamında, politik ideolojilerin tümüyle uyumlanma potansiyeli taşıyan komplo teorilerinin, bu potansiyele rağmen faşizmle özel bir yakınlıkları olduğu gösterilmiştir. Söz konusu yakınlık faşizmle komploculuğun çeşitli kesişme noktalarının incelenmesiyle ortaya konmuş ve faşistlerin komplo teorilerine başvurularından örneklerle desteklenmiştir. Faşizm-komplo teorileri yakınlığında Nazizmin ağırlıklı bir rol oynadığı ve rolün ağırlığının büyük ölçüde, antisemitizmden kaynaklandığı görülmüştür. Faşizm-komplo teorileri yakınlığını bu çalışmaya kıyasla daha güçlü bir biçimde vurgulamayı hedefleyen ileriki çalışmaların Faşizme ve/veya İtalya’yla Almanya dışındaki faşizmlere odaklanmasının gerekliliği bulgulanmıştır. Bu faşizmlere odaklanacak olanlara, bağlı paramiliter güçlere ait söylemleri öncelikle incelemeleri önerilmiştir. Ayrıca çalışma kapsamında, hem Nazilerin hem de Faşistlerin iktidara geliş süreçlerinin birer komploya dayandırılabileceği sonucuna varılmış ve komploların merkezinde yine paramiliter şiddetin olduğu düşünülmüştür. Dolayısıyla paramiliter şiddetin komplo-komplo teorileri etkileşimini örnekleyen bir bağlam olduğu gösterilmiş ve söz konusu etkileşimle ilgili olarak kurgunun gerçeği beslediğine, komplo teorilerinin komplolara yol açtığına değinilmiştir. Yine çalışma kapsamında, komplo teorilerinin neo-Faşist hareketler içerisinde yaygın oluşuna dikkat çekilmiş ve bu yaygınlık Faşist rejimin komplocu eğiliminin varlığına yönelik bir kanıt olarak görülmüştür. Ayrıca tezde faşist bireylerin ve komplo teorisyenlerinin psikolojileri arasındaki birtakım benzerliklerden söz edilmiştir.
