Özet:
Batı Balkan ülkeleri AB tarafından çevrelenmiştir. Bu vesileyle oluşan ortak miras ve tarih, Batı Balkan ülkelerinin Avrupa ülkeleriyle uzun yıllar boyunca ilişki kurmasını sağlamıştır. 2003 yılında yapılan Selanik Zirvesi’nde, Batı Balkanların Avrupa’nın ayrılmaz bir parçası olduğuna karar verilmiştir. Uzun yıllar boyunca, Avrupa entegrasyon politikası Balkanlarda işe yaramış, savaş sonrası ülkelerin kurumları ve toplumları yeniden inşa edilmiş, demokratik konsolidasyon başlatılmış ve devletler ve milletler arasında uzlaşma ortamı yaratılmıştır. Fakat son yıllarda ortaya çıkan bazı politik ve ekonomik olumsuzluklar, AB üyelik sürecinde belirsizliklere yol açmıştır. Bu durum AB’nin Batı Balkanlar’daki dönüştürücü gücünü menfi yönde etkilemiştir.
Bu tezde, Balkanlar’daki Avrupalılaşma süreci koşulluluk politikasıyla birlikte açıklanmıştır. Koşulluluk politikası, genişleme sürecinde Batı Balkanlarda dönüşümün sağlanması için kullanılan en önemli araçlardan biridir. AB içindeki; ekonomik kriz, mülteci krizi, aşırı sağ popülizminin artması gibi meseleler, AB’nin Batı Balkanlar’daki koşulluluk politikasına olan güvensizliği artırarak, genişleme stratejisini etkiler. Tez, Sırbistan’ı bir vaka olarak ele alıp, AB üyelik sürecinde AB’nin dönüştürücü gücünün etkisini inceleyecektir.
Bu tezde ele alınan Sırbistan örneğinde; koşulluluk politikasının etkinliği dönem dönem değişmektedir. Sırbistan, AB üyelik sürecinde en önde ilerleyen ve gelecek yıllarda AB üyesi olmayı bekleyen bir ülkedir, fakat halen daha ekonomik kalkınma, demokrasi, yolsuzluk, bölgesel ilişkiler gibi meselelerde sorunları devam etmektedir. Hem dışarıdaki hem de içerideki sorunlar nedeniyle Sırbistan’daki reform süreci yavaşlamıştır. AB’nin koşulluluğu ve dönüştürücü gücü son yıllarda inişler ve çıkışlar yaşamaktadır. Tezdeki hipotez Sırbistan örneği üzerinden incelenirken, siyasi kriterler ve hukukun üstünlüğü, bölgesel konular ve ekonomik kalkınma boyutları ele alınmıştır. AB norm ve değerlerinin benimsenmesine yardımcı olan dönüştürücü etkinin, iç ve dış faktörlerle nasıl sınırlandırıldığı incelenecektir. Tezde birincil ve ikincil kaynaklar kullanılmıştır.
