Özet:
Bu çalışma Türk dış politikası krizlerinde lider davranışlarını Süleyman Demirel özelinde incelemeyi hedef almıştır. İncelenecek lider olarak Demirel'in seçilmesinde üç temel konu dikkate alınmıştır. Birincisi Demirel'in hem Soğuk Savaş, hem de sonrasındaki dönemde siyasetin içinde olması, ikincisi devlet yönetiminde hem başbakan hem de cumhurbaşkanı olarak görev almış olması, üçüncüsü ise Türk siyasi yaşamında kırk yıla yakın süre ile bulunmuş olmasıdır. Bir dış politika analizi çalışması olan bu tez, dış politika krizlerinin yönetiminde liderin kim olduğunun önemli olduğu varsayımını temel almıştır. İnceleme Operasyonel Kod ve Liderlik Özellikleri analizi yöntemi kullanılarak niteliksel olarak yapılmış, sayısal çözümleme tercih edilmemiştir. Analiz, Süleyman Demirel'in dış politika krizlerinin yönetimi sırasında yaptığı konuşmaların ve verdiği demeçlerin içeriği incelenerek yapılmıştır. Çalışmanın kuramsal çerçevesini, karar alıcı olarak siyasi lideri uluslararası baskı ve kısıtları filtre ederek dış politika çıktısı veren ara değişken olarak gören Neoklasik realizm oluşturmuştur. Çalışmada öncelikle dış politika krizinin tanımı yapılarak, Demirel'in siyası yaşamında karşı karşıya kaldığı krizler tespit edilmiştir. Her bir krize ilişkin arka planın verilmesinden sonra Demirel'in kriz yönetimi sürecindeki söylemleri çözümlemeye tabi tutulmuştur. Çözümleme, operasyonel kod (ve Liderlik Özellikleri) yaklaşımın temel argüman ve sorularına cevap aranacak şekilde yapılmıştır. Sonuçta, Türk siyasi yaşamında farklı konumlarda ve kırk yıla yakın bir süre ile bulunan Demirel'in, dış politika davranışlarında hangi temel unsurların rol oynadığı ve bunların süreç içinde nasıl değişim geçirdiği tespit edilmeye çalışılmıştır.
