Özet:
J. S. Bach’ın solo çalgılar için yazdığı eserlerin gitara transkripsiyonu, çeşitli
tartışmaları beraberinde getiren, problemli bir durumdur. Bu problemle ilgili farklı
görüşler yer almaktadır. Gitarcıların ve gitar öğrencilerinin konu üzerindeki
süregiden görüş farklılıklarından dolayı genellikle kafa karışıklığı yaşadıkları
görülmektedir. Gitaristler ve gitar eğitimi gören öğrenciler hangi transkripsiyonları
çalacakları, doğru transkripsiyonları nasıl tercih edecekleri ve kendi
transkripsiyonlarını nasıl yapacakları gibi sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Bu tezde,
yöntem olarak tarama metodu kullanılarak, transkripsiyonlar ve edisyonlar tarandı.
Bu tarama neticesinde, üç farklı gitar transkripsiyonu (Richard Wright, Frank
Koonce, Manuel Barrueco) seçilerek karşılaştırmalı metot kullanılarak müzikal
analizleri yapıldı. Seçilen transkripsiyonların akor, polifoni, artikülasyon, süsleme ve
doku gibi başlıklar altında karşılaştırmaları yapıldı. Seçilen akorların eserin aslında
var olup olmadığı, var olan akorların ise hangi bakış açısıyla transkripsiyonlara
seçildiği ‘Akorsal Karşılaştırma’ başlığı altında bu tezde incelenmiştir. Bach’ın
müziğinde önemli bir yere sahip olan polifoni konusu ve bu konunun alt başlığı olan
ima edilen (implied) polifoni konusu ‘Polifoni Karşılaştırılması’ başlığı altında
seçilen üç transkripsiyon üzerinden ele alınmıştır. Bu karşılaştırmada
transkripsiyonlarda kullanılan polifonilerin hangi bakış açısı üzerinden seçildikleri
ayrıntılı olarak analiz edilmiştir. İcracının yorumu için önem taşıyan artikülasyon
seçimi konusu ‘Artikilasyon Karşılaştırılması’ başlığı altında incelenmiştir.
Gitaristler ve gitar öğrencilerinin genellikle sorun yaşayabildiği süsleme konusu da
araştırmada çalışılmış bir başka problemli konudur. Eserin aslına göre
transkripsiyonlarda seçilmiş süslemelerin ne gibi farklılıklar barındırdığı ve neye
göre seçildikleri ‘süslemelerin karşılaştırılması’ başlığı altında ele alınmıştır. Son
olarak transkripsiyonların barındırdığı müzikal dokular bakımından karşılaştırılması
‘Doku Karşılaştırılması’ başlığı altında incelenmiştir. Seçilen üç transkripsiyon
haricinde gitar literatüründe önemi olan John Duarte, Stanley Yates gibi isimlerin de
transkripsiyonlarından da yardım alınarak araştırmaya fayda sağlanabilecek veriler
toplandı.
