Abstract:
Göç, ekonomik, sosyal ve kültürel yaşamı etkileyen küresel bir meseledir. Dünya
göçmen nüfusunun üçte birinin yer aldığı Avrupa‟da, kültürel çeşitliliğe ve
farklılıklara saygı duyan ve kültürlerarası diyaloğu teşvik eden kapsayıcı kültür
politikaları oluşturulmaya çalışılmaktadır. “Toplum yararına hizmet eden kurumlar”
olarak tanımlanan müzeler, kapsayıcı müze anlayışıyla çeşitliğin temsili, herkes için
eşit erişim ve katılım imkânlarına odaklanarak, sosyal ve kültürel değişimlerin
getirdiği sorunların ele alındığı önemli alanlar olmuşlardır. Kültür politikalarının ve
müzelerin, göç ve kapsayıcılık kavramlarına neredeyse aynı zamanlarda yönelmeleri,
aralarında bir etkileşimin olup olmadığı düşüncesini doğurmuştur. Tezin amacı,
Avrupa kent müzelerinin göçmenlere yönelik kapsayıcılık çalışmalarına, kültür
politikalarının etkisinin incelenmesidir. Bunu incelemek adına tez kapsamı, en çok
göç alan kıtalardan biri olmasından ötürü Avrupa ile sınırlandırılmıştır. Müze türü
olarak kent müzelerinin seçilmesinde, göçlerin en çok kentlerde yoğun olması
nedeniyle göçmenlerin, özellikle CAMOC'un ana temalarından birini “Göç ve Kent
Müzeleri” olarak belirlemesinden sonra, kent müzelerinin en temel çalışmalarının
yapıldığı hedef kitlelerden biri olması etkili olmuştur. Avrupa ülkelerinden
Danimarka, İngiltere, İtalya ve Almanya merkeziyetçi ve ademi merkeziyetçi
sistemlerinde farklı yapılara iyi örnekler olmaları nedeniyle seçilmiş ve seçilen
ülkelerin kültür politikaları ile başkentlerinde yer alan kent müzelerinin ilişkisi
literatür taraması ve doküman inceleme yöntemleriyle incelenmiştir. Ülkelerin
kültürel politikaları oluşturulurken göç ve kapsayıcılığa ilişkin yaklaşımları, bu
politikaları oluşturmalarında etkili olan bölgesel ve uluslararası antlaşmalar, yerel
yönetimlerin sorumlulukları ile tüm bu politikaların müzelere yansımasının nasıl
olduğu ve kent müzelerinin göçmenlere yönelik kapsayıcılık çalışmaları
incelenmiştir. Araştırma sonucunda; Avrupa Birliği'nin kültür çalışmalarında göç ve
kapsayıcılık kavramlarıyla ilişkili ortak kültür politika ilkeleri ortaya koyma amacına
rağmen, her ülkenin kendi sosyal, kültürel ve siyasal yaşamlarına bağlı olarak kültür
politikalarında göçmenlere yönelik farklı öncelikler ve hedefler belirlediği
görülmüştür. Buradan yola çıkılarak kent müzeleri ile kültür politikaları arasındaki
ilişkinin; ülkelerin değişen göç ve kapsayıcılık kavramlarını ele alış şekillerine ve
ulusal müze birliklerinin çalışmalarına bağlı olduğu ve tüm bunların da kent
müzelerinde göçmenlere yönelik faaliyetlerin çeşitlenmesini etkilediği görülmüştür
