Özet:
Gharānā kavramı Hint müzik geleneklerinin başat öğreti ve pratik aktarım yoluna
işaret eder. Bu önemli müesseseyi tek bir kelimeyle karşılamak mümkün değildir.
Sadece bir okul/ekol değil, bir tür müzik silsilesi, ötesinde mensubiyetine girilen bir
aile gibi, son derece manevî boyutları ve aidiyet-temsiliyet işlevleri de olan bir üst
kavramdır.
Felsefî, ahlâkî, toplumsal, … yüklemleriyle bir yandan “müzik-dışı”
sayılıp bir yandan da müziği kuşatan, tamamlayan, “kılan” kurucu ögeleriyle referans
alınan, irdelenen, ve hattâ başka müzik kültürlerince öykünülen, saygın bir
“müessese”dir. İçinde bulunduğumuz coğrafya dahil, birçok müzik geleneğinde de
benzer oluşumların varlığı, Gharānā’yı, kimi ögelerinin benimsenebileceği ve
mensup olunan geleneklere eklemlendirilebileceği bir model olarak irdelenmeye,
tanınmaya değer kılar. Bu çalışmada kavramın ana hatları ve temel kolları
tanımlanmaya çalışılacak, önce etimolojik ve tarihsel arka planı verilip, süreç
içindeki dönüşümleri, günümüzdeki geçerliliği ve model olma potansiyeli
tartışılmaktadır.
