Özet:
Hızla gelişen teknoloji, artan rekabet ve değişen müşteri gereksinim ve istekleri,
örgütleri yenilikçilik yapmaya zorlamaktadır. Yenilikçilik için çevreye uyum
sağlamanın önemini kavrayan şirketler, adaptif (uyumcul) yeteneklerini geliştirmek
için çabalamaktadırlar. Öte yandan, son 20-30 yılda dünyada gerçekleşen politik ve
ekonomik krizler, savaşlar, terör saldırıları, doğal felaketler, çalışanların bireysel;
çalıştıkları örgütlerin de bir bütün olarak yaşadıkları travmalarla başa çıkabilmelerini
sağlamak için yöneticileri, iş yerinde duygu yönetimi yapmaya yönlendirmiştir.
Özellikle 2000’lerde yaygınlaşan pozitif örgüt bilimi hareketleri ile birlikte, içlerinde
şefkat kavramının da bulunduğu adalet, bağışlayıcılık, şükran gibi bireysel düzeyde
incelenen pek çok kavram, örgütsel düzeyde ele alınmaya başlamıştır. Bu çalışmanın
amacı, karmaşık bir sistem olarak örgütlerin sahip oldukları karmaşık adaptif sistem
mekanizmalarının, firmaların örgütsel şefkat kapasitesi ve firma yenilikçiliği ile olan
ilişkisini ampirik olarak araştırmaktır. Ayrıca, literatürde, örgütsel düzeyde şefkati
ölçmek için kullanılan bir ölçek bulunmamaktadır. Bu çalışma aynı zamanda,
firmaların örgütsel şefkat kapasitesini ölçmek için güvenilirlik ve geçerliliği test
edilmiş bir ölçek geliştirmeyi de amaçlamaktadır. Bu çerçevede, karmaşık adaptif
mekanizmalar, örgütsel şefkat kapasitesi ve firma yenilikçiliği ile ilgili literatür
taraması yapılmış ve bu teorik çerçeveye dayanılarak değişkenler arasındaki ilişkilere
ait hipotezler geliştirilmiştir. Hipotezleri test etmek için çeşitli sektörlerde faaliyet
gösteren firmalarda görev yapan toplam 171 orta ve üst düzey yönetici ve kıdemli
çalışan üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Veri toplama yöntemi olarak anket
formlarından yararlanılmıştır. Karmaşık adaptif mekanizmalar için Akgün ve çalışma
arkadaşlarının 2014 yılında geliştirdikleri ölçek kullanılmıştır. Örgütsel şefkat
kapasitesi ölçeği, literatürdeki teorik çerçeveye dayanılarak geliştirilmiştir. Örgütsel
yenilikçiliği ölçmek için, Wang ve Ahmed (2004) tarafından geliştirilen ölçek
kullanılmıştır. Ölçeklerin geçerlilik ve güvenilirliklerini ölçmek amacıyla doğrulayıcı
faktör analizlerinin yapılmasının ardından değişkenlere yapısal eşitlik modeli
yöntemi uygulanmıştır. Analiz sonucunda, karmaşık adaptif mekanizmaların,
örgütsel şefkat kapasitesi ile örgütsel yenilikçilik arasındaki ilişkide aracı rol
oynadığı ortaya çıkmıştır.
