Özet:
Araştırmanın amacı Uluslararası Entegre Raporlama Çerçevesinin çoklu sermaye
ögeleri ve kılavuz ilkeleri çerçevesinde entegre raporlama uygulamalarının yıllar
itibariyle nasıl ve ne yönde geliştiğini ortaya koymaktır. Bu amaçla payları Güney
Afrika Johannesburg Borsasında (JSE) işlem gören altı bankanın 2013-2018 yılları
arasındaki beş yıllık dönemde yayınladıkları toplam 30 adet entegre rapor içerik
analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiş ve belirlenen 57 kriter ile entegre
raporlama skorları hesaplanmıştır. Entegre raporlama skoru iki bileşenden
oluşmaktadır. Birincisi, entegre raporlama çerçevesinde tanımlanan her bir sermaye
ögesi için belirlenen kriterlere ilişkin açıklama yapılıp yapılmadığı ikincisi ise her bir
sermaye ögesi çerçevesinde yapılan açıklamaların kılavuz ilkelere uyumlu olup
olmadığıdır. Böylelikle her bir banka ve her bir sermaye ögesi için ayrı ayrı açıklama
skorları ile kılavuz ilkelere uyum skorları ve toplamda entegre raporlama skorları
hesaplanmıştır. Bulgulara göre toplam entegre raporlama skorları yıllar itibariyle
somut bir oranda artış gösterirken, bu artışta kılavuz ilkelere uyum skoru sermaye
ögeleri açıklama skorundan daha fazla pay almıştır. Bununla birlikte bankaların
entegre raporlama skorları, kullanılan kriterlerin sadece yarısının sağlandığını, gerek
sermaye ögelerine ilişkin açıklamalarda gerekse kılavuz ilkelere uyum konusunda
alınması gereken daha çok yol olduğunu göstermiştir.
Geleneksel kurumsal raporlamada finansal sermayeye ilişkin açıklamalar öne
çıkmakta, diğer sermaye türlerine ilişkin açıklamalar ise yıllık raporlarda ya da
kurumsal sürdürülebilirlik, kurumsal sosyal sorumluluk, kurumsal yönetim raporları
gibi diğer kurumsal raporlama türlerinde az miktarda ve dağınık bir şekilde yer
almaktadır. Entegre raporlama ise çoklu sermaye ögeleri ile ilgili açıklamaları
bütünsel bir yaklaşımla bir arada ve belirli ilkeler çerçevesinde ele almaktadır ve son
yıllarda gün geçtikçe genişleyen bir kullanım alanına ulaşmıştır. Bu sebeple,
araştırmanın, çoklu sermaye ögelerinin raporlanmasında entegre raporlama
uygulamalarının performansına ilişkin bir fikir vermesi ve bu alanda yapılacak
çalışmalara temel oluşturması beklenmektedir.
