İlk halka arzlarda düşük fiyatlandırma: İlk gün açılış, kapanış ve gün içi performansı üzerine BİST’te bir araştırma

Abstract

Halka açılan şirketlerin fiyat performansları üzerine yapılan çalışmalarda, ilk halka arz fiyatının genellikle düşük olarak belirlendiği gözlemlenmektedir. Zamandan ve mekandan bağımsız olarak gözlemlenen bu olgu, literatürde düşük fiyatlandırma olarak isimlendirilmektedir. Düşük fiyatlandırmanın varlığının araştırılmasında ilk gün performansı önemli bir gösterge olup, bu performansın belirlenmesinde genel olarak ilk gün kapanış fiyatının kullanımı ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmada, düşük fiyatlandırmanın varlığının araştırılmasında ilk gün kapanış fiyatının yanı sıra ilk gün açılış fiyatı da kullanılmış ve ilk halka arzı gerçekleşerek 2 Şubat 2007 – 2 Şubat 2019 tarihleri arasında BİST’te işlem görmeye başlamış 137 şirketin verileri kullanılarak, ilk gün kapanışta ve açılışta düşük fiyatlandırmanın varlığı ile ilk gün gün içi getirisinin varlığı araştırılmıştır. Buna ek olarak, halka açılma oranının ilk gün kapanıştaki ve açılıştaki düşük fiyatlandırmaya olan etkisi araştırılmıştır. Çalışmanın kapsamı BİST’te açılış seansı uygulamasının başlangıcına göre belirlenmiştir. Kapsam dahilindeki şirketler aynı zamanda 2007-2018 döneminde ilk halka arzı gerçekleşmiş şirketlerdir. Düşük fiyatlandırmanın varlığına dair yapılan araştırmanın sonucuna göre piyasa getirisine göre düzeltilmiş (anormal/normalüstü) ilk gün kapanış getirisi %5,33 piyasa getirisine göre düzeltilmiş ilk gün açılış getirisi %3,11 olarak bulunmuştur. Sonuçlar anlamlı olup BİST’te ilk gün kapanışta ve açılışta düşük fiyatlandırmanın varlığından söz edilebilir. İlk gün açılışta gözlemlenen düşük fiyatlandırmanın kapanışta gözlemlenenin %58,35’ine tekabül etmesi piyasanın düşük fiyatlandırmanın varlığını hemen algılayamadığını göstermekte ve gün içi getirisine işaret etmektedir. İlk gün gün içi getirisinin varlığının araştırılmasının sonucunda piyasa getirisine göre düzeltilmiş ilk gün gün içi getirisi %2,17 olarak bulunmuştur. Sonuç anlamlı düzeyde olup, BİST’te ilk gün gün içi getirisinin varlığından söz edilebilir. Bu sonuç ilk halka arza katılmadan da düşük fiyatlandırmadan faydalanılabileceğini göstermektedir. Son olarak halka açılma oranının düşük fiyatlandırmaya olan etkisi üzerine yapılan araştırmada, halka açılma oranlarına göre gruplandırılmış şirketlerin hem ilk gün kapanıştaki düşük fiyatlandırma miktarları arasında hem de ilk gün açılıştaki düşük fiyatlandırma miktarları arasında anlamlı düzeyde bir farklılık tespit edilememiştir. Bir başka ifadeyle halka açılma oranının ilk gün kapanıştaki ve açılıştaki düşük fiyatlandırmaya anlamlı düzeyde etkisi bulunamamıştır.