Özet:
Alevi cemlerinde görev yapan on iki hizmetliden birisi olarak, cem içinde müzik icrasını gerçekleştiren zakirler, 2000'li yıllarla birlikte hem cem içinde hem de cem dışında artan bir görünürlüğe sahip olmuştur. Bu görünürlüğün ortaya çıkışında, dünyanın dört bir yanına yayılan bir örgütlenmeyle açılan cemevlerinin etkisi olduğu kadar, zakirlikle ilgili çeşitli kurumsallaşma ve standardizasyon çabaları da etkilidir. 1990'lı yıllardan bu yana Alevi hareketinin bir parçası olarak, Alevilik bilgisinin kurumsallaşması ve standardizasyonu çalışmalarıyla sürdürülen bu faaliyetler, zakirliğe dair Alevi örgütlerinin kurumsal, devlet yetkililerinin resmi ve Alevi dedelerin kişisel çabalarıyla paralel olarak gelişmiştir. Ancak günümüz zakirlerinin bu çabaların ötesine geçen ritüel içi ve dışındaki etkinlikleri, müzik icraları ve Alevilikle ilgili kimlik inşası süreçleri, günümüz Alevi kimliğinin dinamiklerini anlamak açısından önemli özellikler barındırmaktadır. Zakirlerin özellikle ritüel içinden ritüel dışına çıkan görünürlükleri ve müzik icrası pratikleri, aynı zamanda Alevi kimliğinin dışa vurumunda müziğin rolünü de ortaya koymaktadır. İstanbul cemevlerinde yürütülen zakirlik hizmetinin, ritüel, müzik icrası ve Alevi kimliği bağlamında incelendiği bu çalışmada, zakirlik özelinde, Alevilik ve Alevi kimliğinin son on beş yıldaki değişim ve dönüşümünün ortaya konulması hedeflenmiştir. Müzik bilim perspektifiyle yapılan araştırmada, katılımcı gözlem ve derinlemesine görüşme gibi etnografik yöntemler kullanılmıştır.
