Özet:
Bir varlığın temel değerinden saparak ilgili varlığın fiyatında meydana gelen hızlı artış
olarak tanımlanan spekülatif balonlar, tarihten çok eski bir geçmişe sahip olup, iktisat
literatürünün odak noktalarından biri olmuştur. 2008 yılında yaşanan küresel finans
krizinden sonra ise araştırmacıların önemle üzerinde durduğu konuların başında
gelmiştir. Bu çalışmada, spekülatif balonların ne olduğu ve nasıl ortaya çıktığını
anlamak amaçlanmıştır. Bu kapsamda ilk olarak, Lale Çılgınlığı, Güney Denizi
Balonu, Demiryolu Çılgınlığı, Dot-Com Balonu, 2008 Mortgage Krizi gibi tarihteki
önemli spekülatif balonlar incelenmiş ve spekülatif balonlara neden olacak önemli
faktörler üzerinde durulmuştur. Sonrasında, gelişmekte olan sekiz hisse senedi
piyasası (Endonezya: JKSE, Hindistan: BSESN, Macaristan: BUX, Malezya: KLSE,
Meksika: MXX, Polonya: WIG, Tayland: SETI, Türkiye: XU100) aylık fiyat-temettü
oranları verileri kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada kullanılan aylık fiyat-temettü
oranları Thomson Reuters Datastream ve Bloomberg Terminal’den alınmıştır.
Rasyonel balon dönemleri Philips, Shi ve Yu (2015) tarafından geliştirilen sağ
kuyruklu ve öz yinelemeli birim kök testi olan Generalized Sup Augmented Dickey-
Fuller (GSADF) testi ile sınanmıştır. İstatistiki testlerin uygulanmasında EViews 9 ve
RStudio programlarından faydalanılmıştır. Sonuç olarak Malezya ve Hindistan hisse
senedi piyasalarında balon tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmada ele alınan dönem 2008
Küresel Finansal Kriz ve Avrupa Borç Krizi gibi önemli gelişmeleri içermekte olup,
gelişmekte olan hisse senedi piyasalarının mevcut durumları hakkında bilgiler
vermektedir.
