Özet:
Özelleştirme; devletin klasik fonksiyonlarını ilgilendirmeyen iktisadi
işletmelerini özel sektöre devretmesi ile özel sektörce yürütülecek faaliyet
alanlarından kamu sektörünün çekilmesi ya da devletin başarılı olarak işletemediği
iktisadi birimleri özel sektöre devretmesi şeklinde tanımlanabilir. Özelleştirmenin
temel felsefesi; devleti asli görevleri içine çekerek küçültmek, devletin az ama iyi
hizmet vermesini sağlamak ve ekonomik akılcılığın gerekleri uyarınca işleyen,
verimliliği yüksek bir ekonomi oluşturmaktır. Ülkemiz açısından
değerlendirildiğinde dar anlamda özelleştirme, kamu iktisadi teşebbüslerinin
mülkiyet ve yönetimlerinin kamu kesiminden özel kişi ve kuruluşlara devri olarak
tanımlanabilir ve kamu hisselerinin yüzde 50’den fazlası özel kişi ve kuruluşlara
devredildiğinde hem işletmenin sahipliği hem de yönetimi özelleştirilmiş olmaktadır.
Bu çerçevede çalışmada Türkiye Şeker Fabrikaları’nın özelleştirme süreci incelenmiş
ve fabrikaların özelleştirme öncesi ve sonrasındaki durumu ile gelişimi analiz
edilmiştir. Çalışmada şeker fabrikalarının 2000-2018 yılları arasındaki şeker satış
hacimlerine etki eden faktörler, şeker üretim düzeyleri, günlük kapasiteleri ve ekim
alanı düzeyleri verileri ile TL bazında şeker fiyatları çerçevesinde incelenmiştir.
Araştırmadaki amaç, şeker üretiminin devlet teşekkülünden özel sektöre devri
sonrasında şeker satış hacimlerine etki eden faktörlerin analiz edilmesidir. Başka bir
ifade ile şeker satışlarına etki eden olumsuz faktörleri araştırmaktır. Bu çerçevede
yapılan analizlerde görülmektedir ki şeker satış hacmi; şeker ekim alanı, şeker genel
kapasite ve şeker üretimi ile ilişki içerisinde iken, şeker fiyatları ile ilişki içerisinde
değildir.
