Abstract:
Bu doktora tez çalışmasında, Türkiye’de kurumsal yapı ve ekonomik performans
arasındaki ilişki, Yeni Kurumsal İktisat’ın literatüre kazandırdığı işlem maliyeti ve
güvenilir taahhüt kavramları üzerinden analiz edilmektedir. Yeni Kurumsal İktisat’a
göre neoklasik iktisat, işlem maliyetleri, sınırlı rasyonellik, eksik sözleşmeler,
mülkiyet hakları gibi kavramları dikkate almadığından, modellemeleri gerçek
dünyayı yansıtmamaktadır. Ancak gerçek dünyada işlem maliyetleri her zaman
pozitiftir. Bu doğrultuda öncelikle Yeni Kurumsal İktisat’ı da kapsayacak şekilde
kurumlar konusu incelenmiş ve kurumlar-ekonomik performans ilişkisi anlatılmıştır.
Daha sonrasında işlem maliyetinin tanımlanması, ölçülmesi ve etkileri konularına
değinildikten sonra politik işlem maliyeti üzerinde durulmuştur.
İlerleyen bölümde politika oluşturma süreci ve güvenilir taahhüdün oluşumu
anlatılmıştır. Burada kurumsal politikaların oluşmasında kurumların rolü ve 3 temel
belirleyici erk olan yasama-yürütme-yargı ve kuvvetler ayrılığı incelenerek,
güvenilir taahhüt kavramı izah edilmiştir. Sonrasında teorisi izah edilen bu konuların
Türkiye’de gelişimi incelenmiştir. Bu noktada tezin önemli bir katkısı, son bölümde
Yeni Kurumsal İktisat perspektifinden hareketle, politik işlem maliyetleri ve
güvenilir taahhüdün tanımlanması ve Türkiye’de var olan kurumsal yapının
ekonomik performans üzerine etkilerinin yapısal kırılmalı zaman serisi analizi ile ele
alınmasıdır. Buna göre kurumsal yapının belirlediği işlem maliyeti ve güvenilir
taahhüt, doğrudan yabancı yatırım kararlarında ve milli gelir üzerinde belirleyici
öneme sahiptir.
