Özet:
Bu çalışmanın amacı İngilizce'den Türkçe'ye yapılan basın çevirileri kapsamında dilsel
ve kültürel farklılıkların hangi biçimlerde ortaya çıktığını ve sonuç olarak ürüne ne
gibi etkilerde bulunduğunu değerlendirmektir. Bu kapsamda İngilizceden Türkçeye
yapılan basın çevirileri değerlendirilmeye alınmış olup elde dilen verilere diller ve
kültürlerarası çeviri ve etkileşim açısından bir analiz yapılmıştır. 2016, 2017 ve 2018
yıllarında sunulmuş BBC (20), Euronews (8) ve Sputnik News (4) haber
ajanslarından toplamda 32 adet haber metni ve çevirileri ele alınmıştır. Spor, sağlık,
kültür ve sanat, bilim ve teknoloji, politik ve yaşam ve seyahat başlıklı alanlarından
metinler derlenmiştir. Bu inceleme nesnelerine dilsel ve kültürel farklılıklar özelinde
işlevselci bir yaklaşım modeli olan ve göndergesel, anlatımsal, duyumsal ve ilişkisel
işlevden oluşan Christiane Nord’un Dört İşlev Modeli uygulanmıştır. Elde edilen
bulgular ışığında, ele alınan bütün metin türleri açısından göndergesel ve ilişkisel
işlevlerin çoğu zaman çevirmen tarafından uygun stratejiler doğrultusunda yerine
getirildiği ancak anlatımsal ve duyumsal işlevin tam manasıyla gerçekleştirilemediği
gözlemlenmiştir. İngilizce ve Türkçe arasındaki dilsel farklılıkların, iki ülke
arasındaki coğrafi uzaklığın, kültüre özgü dil kullanımlarının ve evrensel dil
kullanımlarının dilsel ve kültürel farklılıklar noktasında en önemli faktörler oldukları
belirlenmiştir. Bunun yanı sıra, Türkçeye yapılan basın çeviri metinlerinin çeşitli
adaptasyonlarla sunulduğu ve birçok noktanın eksik olarak verildiği de
belirlenmiştir. Bu adaptasyonlar içerisinde içermeme, ekleme, açımlama ve yeniden
düzenleme süreçleri mevcuttur. Yeni bir bilim dalı olan çeviribilim kapsamında
basın çevirilerinin dünya genelinde 2000'li yılların başından itibaren ele alındığı
dikkate alınarak Türkiye genelinde oldukça az çalışıldığı gözlemlenmiş ve bu
doğrultuda daha fazla çalışma yapılması tavsiye edilmektedir.
