Özet:
Bu çalışmanın amacı, 8. Sınıfta uygulanan uluslararası bir sınav olan Uluslararası
Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması (TIMSS) sınavı matematik sorularının
Türkiye’de uygulanan Temel Öğretimden Orta Öğretime Geçiş (TEOG) sınavı
matematik soruları ve 8. sınıf Matematik öğretim programı ile karşılaştırarak
incelemek ve öğretmenlerin TIMSS matematik sorularına ilişkin görüşlerini ortaya
koymaktır.
Araştırma nitel bir çalışma olup olgu bilim deseninde gerçekleştirilmiştir. Doküman
inceleme ve görüşme ile dört farklı veri kaynağından veri toplanmıştır. Doküman
analizi kapsamında, TIMSS 2015 çerçeve programı, 2014-2015 eğitim öğretim
yılında uygulanan TEOG sınavlarında yer alan 40 matematik sorusu ve 8.sınıf
matematik öğretim programı incelenmiştir. Dördüncü veri kaynağı, matematik
öğretmenlerinden oluşan katılımcılar oluşturmuştur. Amaçlı örnekleme
yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi ile İstanbul ilinde 5’i özel okul, 3’ü devlet
okulunda görev yapmakta olan 8 matematik öğretmeni yer almıştır. Ölçüt olarak
öğretmenlerin TIMSS ile ilgili bilgi sahibi olmaları belirlenmiştir. Doküman
incelemede araştırmacı tarafından geliştirilen Doküman İnceleme Matrisi
kullanılmış, elde edilen veriler doküman analizi yöntemiyle analiz edilmiştir.
Öğretmenlerden veri toplamak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen Öğretmen
Görüşme Formu kullanılmıştır. Görüşmeden elde edilen nitel verilerin analizinde
betimsel analizden yararlanılmıştır.
Araştırmada elde edilen bulgulara göre TIMSS 2015 matematik sorularının kazanım
ve konu alanı boyutlarında 8. sınıf matematik öğretim programıyla genel olarak
örtüştüğü, örtüşmeyen kazanım ve konu alanlarının ise daha alt sınıf öğretim
programlarıyla örtüştüğü, TEOG sorularının kazanım ve konu alanlarıyla ise Cebir
alanında örtüştüğü görülmüştür. Ancak doküman analizi ve görüşmelerden elde
edilen bulgularla birleştirildiğinde, TIMSS sorularının TEOG sorularına göre temel
ve basit olarak görünmesine rağmen kazanımlarının arka planda matematik öğretim
programına ve TEOG’a göre daha üst düzey bilişsel becerileri ölçtüğü ortaya
çıkmıştır. Bilişsel alan boyutunda TIMSS 2015, TEOG ve matematik öğretim
programı arasında genel olarak paralellik görülmüştür. Diğer taraftan, gözlenen
başarı durumları, öğretmen görüşleri ile değerlendirildiğinde, TIMSS sınavında en
başarısız bilişsel alanın Bilme olduğu, bu nedenle Türkiye’de uygulanan eğitim
sisteminin temel becerileri öğretmekte yetersiz kaldığı, belirlenmiştir.
