Özet:
Bu çalışmanın amacı, İlköğretim 4. Sınıf düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin soru
sormaya yönelik tutumlarını belirlemektir.
Araştırma karma yöntem desenlerinden, keşfedici sıralı karma yöntem deseni ile yapılmıştır.
Araştırmanın örneklemini belirlerken, amaçlı örnekleme yaklaşımlarından maksimum
çeşitlilikten örneklemeden yararlanılmıştır. Araştırmanın nitel kısmının katılımcıları 9
öğrenci ile 7 öğretmen; nicel kısmının katılımcıları ise ölçek geliştirme çalışma grubunu 203
öğrenci ,örneklem grubunu 334 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı
olarak, “Yarı-Yapılandırılmış Öğretmen Görüşme Formu”, “Yarı-Yapılandırılmış Öğrenci
Görüşme Formu” ve “Soru Sormaya Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır.
Öğretmenlerle yapılan görüşmeler sonucunda, soru soran öğrenci özelliklerinden,
öğrencilerin soru sorduğu durumlardan, öğrenci sorularının niteliğinden, öğretmenlerin soru
soran öğrenciye yaklaşımından, soru sormayı engelleyen ve teşvik eden durumlardan söz
ettikleri görülmüştür. Öğrencilerle ise, derslerde soru sorma davranışlarının nelerden ve nasıl
oluştuğundan, soru sormanın gerekliliğinden, soru sorulduğu an hissedilen duygulardan ve
soru sormalarını engelleyen durumlardan bahsettikleri görülmüştür.
Araştırmanın nicel kısmında ise nitel verilerin içerik analizi yöntemiyle incelenmesiyle
öğrencilerin soru sorma süreci ile ilgili olduğu kabul edilen ifadeler tutum cümlesi olacak
şekilde yazılmıştır. Uzman görüşü ve pilot uygulama işlemleri sonucunda 39 maddeden
oluşan Soru Sormaya Yönelik Tutum Ölçeği'nin taslak formu oluşturulmuştur. Taslak form
uygun örnekleme yöntemiyle seçilen 203 ilkokul 4. sınıf öğrencisine uygulanmıştır.
Uygulanan ölçeğin faktör yapısının incelenmesi amacı ile açımlayıcı (AFA) ve doğrulayıcı
faktör analizi (DFA) çalışmaları ile madde analizi ve güvenirlik çalışmaları
gerçekleştirilmiştir. 39 madde üzerinde gerçekleştirilen faktör analizi sonucunda, on beş
madde analizlerden çıkartılarak 24 soruluk beşli likert tipi ölçme aracının son haline
ulaşılmıştır. "Soru Sormaya Yönelik Tutum Ölçeği" 334 öğrenciye uygulanmıştır. Analizler sonucunda
soru sormaya yönelik açık olma düzeyleri yüksek, soru sormaya yönelik kaygı duyma
düzeyleri düşük bulunmuştur. Öğrencilerin en çok soru sorduğu derslerin Matematik ve Fen
dersleri olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
