Özet:
Bu çalışmanın temel amacı devlet ve özel okullarda çalışan ortaokul
öğretmenlerinin duygusal emek davranışlarının örgütsel destek algılarını yordama
durumunu incelemektir. Betimsel nitelikteki ilişkisel tarama modelinde olan bu
araştırmanın örneklemini 2018-2019 eğitim öğretim yılında Gaziantep ili Milli Eğitim
Bakanlığı’na bağlı özel ve devlet ortaokullarında görev yapan 698 öğretmen
oluşturmaktadır. Araştırmada “Öğretmenlerde Duygusal İşçilik Ölçeği” ve “Örgütsel
Destek Algısı Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS for Windows paket
programı programıyla analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, okul türü devlet
ve özel okul öğretmenlerinin toplam duygusal emek, duygusal emek alt boyut
düzeyleri ve örgütsel destek algısını farklılaştırmaktadır. Buna göre, devlet okullarında
çalışan öğretmenlerin toplam duygusal emek, duygusal emek alt boyut ve örgütsel
destek algı düzeylerinin ortalamaları özel okulda çalışan öğretmenlerin ortalamalarına
göre daha düşük seviyede olduğu görülmüştür.
Bu araştırmayla, devlet ve özel okulda çalışan öğretmenlerin duygusal emek ve
örgütsel destek algı düzeyleri ile demografik değişkenler arasında anlamlı farklılıklar
bulunmuştur. Buna göre; devlet okulu öğretmenlerinde cinsiyet ve aynı okulda çalışma
süreleri duygusal emek alt boyut ve örgütsel destek algı düzeylerinde anlamlı bir
farklılık oluştururken; özel okul öğretmenlerinde ise medeni durum, yaş, mesleki
kariyer evresi ve aynı okulda çalışma süresi duygusal emek alt boyut ve örgütsel destek
algı düzeylerinde anlamlı bir farklılık oluşturmuştur. Eğitim durumu, branş ve mezun
olunan fakülte devlet ve özel okullarda çalışan öğretmenlerin genel duygusal emek,
duygusal emek alt boyutları ve örgütsel destek algı düzeylerinde anlamlı bir farklılık
oluşturmamıştır. Duygusal emek boyutlarından otomatik duygusal düzenleme ve
derinden rol yapma ile devlet okulu öğretmenlerinin örgütsel destek algıları arasında
pozitif yönde ve yüksek düzeyde bir ilişki, özel okul öğretmenlerinin örgütsel destek
algıları arasında ise pozitif yönde ve orta düzeyde bir ilişki çıkmıştır. Yüzeysel rol
yapma ve duygusal sapma ile devlet ve özel okul öğretmenlerinin örgütsel destek
algıları arasında negatif yönlü ve yüksek düzeyde bir ilişki çıkmıştır. Regresyon analizi
sonuçlarına göre, devlet okullarındaki öğretmenlerin otomatik duygusal düzenleme,
yüzeysel rol yapma, duygusal sapma ve derinden rol yapma ile ilgili davranışlarının
yordayıcılığında örgütsel destek algı düzeyi puanlarının açıklayıcılık gücü orta
düzeyde bir etkiye sahipken; özel okullardaki öğretmenlerin otomatik duygusal
düzenleme, yüzeysel rol yapma ve derinden rol yapma ile ilgili davranışlarının
yordayıcılığında örgütsel destek düzeyi puanlarının açıklayıcılık gücü zayıf düzeyde,
duygusal sapma ile ilgili davranışlarının yordayıcılığında örgütsel destek düzeyi
puanlarının açıklayıcılık gücü orta düzeyde bulunmuştur.
