Özet:
Bu araştırmanın amacı öğretmenlerde psikolojik dayanıklılığın duygusal zekâ, pozitif
öğretmen ve demografik değişkenlerle ilişkisini incelemektir. Araştırmanın alt
amaçları: 1. Öğretmenlerin psikolojik dayanıklılıklarını, pozitif öğretmen özellikleri
ve duygusal zekâ anlamlı bir şekilde açıklamakta mıdır? 2. Öğretmenlerin psikolojik
dayanıklılık düzeyleri, cinsiyete göre anlamlı bir şekilde farklılaşmakta mıdır? 3.
Öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri, medeni duruma göre anlamlı bir
şekilde farklılaşmakta mıdır? 4. Öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri,
eğitim düzeyine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmakta mıdır? Araştırmaya 2018–
2019 Eğitim-Öğretim yılı içerisinde çeşitli kademelerde görev yapan 153’ü kadın ve
96’sı erkek olmak üzere toplam 249 öğretmen katılmıştır. Araştırmanın bağımlı
değişkeni olan psikolojik dayanıklılığı ölçmek için ‘Yetişkinler için psikolojik
dayanıklılık ölçeği’, araştırmanın bağımsız değişkenleri olan duygusal zekâ ve
pozitif öğretmeni ölçmek için ‘ duygusal zekâ özelliği ölçeği’ ve ‘pozitif öğretmen
ölçeği’ kullanılmıştır. Demografik değişkenlerin belirlenmesi için araştırmacı
tarafından geliştirilen ‘kişisel bilgi formu’ kullanılmıştır. Bu çalışma ilişkisel tarama
modeline uygun olarak yapılmıştır. Çalışmada değişkenler arasındaki ilişkiler, çoklu
regresyon analizi tekniği ve bağımsız gruplar için t-testi tekniği ile analiz edilmiştir.
Araştırma bulgularına göre, öğretmenlerin psikolojik dayanıklılıklarını duygusal
zekâ ve pozitif öğretmen özelliklerinin anlamlı bir şekilde açıkladığı bulunmuştur (R
=.565, R² = .319, F = 57.738, p < .001). Ayrıca pozitif öğretmen (β= .129, p < .05)
ve duygusal zekânın (β= .522, p < .01) ise pozitif yönde psikolojik dayanıklılığı
anlamlı düzeyde yordadığı görülmektedir. Duygusal zekâ, pozitif öğretmen birlikte
psikolojik dayanıklılıktaki varyansın %31’ini açıklamaktadır. Araştırma sonuçlarına
göre, öğretmenlerin duygusal zekâ ve pozitif öğretmen özellikleri yükseldikçe
onların psikolojik dayanıklılık düzeylerinin de yükseldiği sonucuna ulaşılmıştır. Öte
yandan öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin, cinsiyet, eğitim düzeyi ve
medeni durum açısından anlamlı ve önemli düzeyde farklılaşmadığı sonucuna
varılmıştır. Araştırma bulguları, öğretmenlerin psikolojik dayanıklılıkları açısından
duygusal zekâlarının yükseltilmesi gerektiğini göstermiştir.
