Özet:
Bu araştırma ilköğretim 7.sınıf öğrencilerinin problem çözmeye yönelik yansıtıcı
düşünme becerileri, matematik tutumu ve akademik başarısı arasındaki ilişkiyi
incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada karma araştırma desenlerinden açıklayıcı
sıralı desen kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini 2017-2018 eğitim öğretim yılında
İstanbul ili Maltepe ilçesinde bulunan dört (4) devlet okulundaki 7.sınıf öğrencileri
oluşturmaktadır. Araştırmaya 215 kız, 237 erkek olmak üzere toplam 452 öğrenci
katılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde araştırmaya katılan bütün öğrencilere
Çilesiz ve Duatepe (1999)‘un geliştirdiği “Matematik Tutum Ölçeği” ile Aşkar ve
Kızılkaya (2009) tarafından geliştirilen “Problem Çözmeye Yönelik Yansıtıcı
Düşünme Becerisi” ölçeği uygulanmıştır. Araştırmanın nitel bölümünde ölçeklerden
elde sonuçları desteklemek, edinilen bulguları doğruluğunu test etmek için
örneklemden basit seçkisiz seçilen 20 öğrenciyle yüz yüze görüşme yapılmıştır.
Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde betimsel istatistik, bağımsız gruplar t
testi, One Way Anova testi, regresyon analizi, Pearson Momentler Korelasyon
kullanılmıştır.
Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; Öğrencilerin bir problem durumunda çoğunlukla yansıtıcı düşündükleri, fakat “sorgulama” becerilerinin “nedenleme” ve “değerlendirme” becerilerine göre düşük
olduğu, kız öğrencilerin problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünmede erkeklere göre daha iyi olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin matematiğe yönelik tutumlarının çoğunlukla olumlu olduğu, “sevgi, ilgi”
ve “matematiğin günlük ve mesleki hayattaki önemi” boyutlarındaki ifadelere
çoğunlukla katıldıkları; “zevk” ve “güven-korku” boyutlarındaki maddelere bazen
katıldıkları, “sevgi, ilgi” boyutunda erkeklerin matematiği daha çok sevdiği, ilgi
duyduğu; “zevk” boyutunda kızların matematik çözmekten, matematiği kullanmaktan
daha çok zevk aldığı belirlenmiştir.
Problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri ile matematik dersindeki
akademik başarı arasında pozitif anlamlı bir ilişki olduğu, akademik başarısı yüksek
öğrencilerin diğer öğrencilere göre daha çok yansıtıcı düşündükleri tespit edilmiştir.
Ayrıca kızların akademik başarısının erkeklere göre daha yüksek olduğu, imam hatip
ortaokullarının düz ortaokullara göre daha başarılı olduğu belirlenmiştir.
