Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik profilleri, öğretme-öğrenme anlayışları ve yapılandırmacı öğrenme ortamlarını değerlendirmeleri arasındaki ilişki

Abstract

Değişimlerin ve gelişmelerin hızla yaşandığı 21. yüzyılda yenilik, yaratıcılık, eleştirel düşünme gibi üst düzey bilişsel becerilerin önemi giderek artmaktadır. Bu kavramlar arasında en çok da yenilikçilik kavramı hem küresel ekonomi hem de nitelikli iş gücü bağlamında önemli bir yere sahiptir. Yenilikçilik bu bağlamda fark yaratmak olarak tanımlanabilir. Bu bağlamda fark yaratabilecek yenilikçi bireyler yetiştirilmesi geleceğin ihtiyaç duyulan insan modelinin ön koşullarından biridir. Bu tip bireylerin yetiştirilmesi ve bu anlamda yeniliklerin yayılması hususunda eğitimin ve dolayısıyla bu yönde öğretmen yetiştirmek son derecede önemlidir. Bu bağlamda bu araştırma, öğretmen adaylarının yenilikçilik profillerinin, öğretme öğrenme anlayışlarının ve yapılandırmacı öğrenme ortamlarının değerlendirilme durumlarının belirlenmesine dönük olarak hazırlanmıştır. Bu araştırmada ilişkisel tarama modelinden yararlanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2017-2018 öğretim yılında İstanbul’da bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde öğrenim gören 528 dördüncü sınıfta öğrenim gören ve pedagojik formasyon eğitimi alan öğrencilerden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında, Bireysel Yenilikçilik Ölçeği, Öğretme Öğrenme Anlayışları Ölçeği ve Yapılandırmacı Öğrenme Ortamları Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin çözümlenmesi sonucunda, öğretmen adaylarının genel olarak yenilikçilik düzeylerinin düşük olduğu, %60,2’sinin çoğunlukla sorgulayıcı profilinde yer aldığı tespit edilmiştir. Buna istinaden, öğretmen adaylarının yenilikleri deneme konusunda açık oldukları ve bu yeniliklere fikir önderliği yapma yönlerinin güçlü olduğu fakat yenilikler konusunda risk alma ve yeniliklerin getirdiği değişimlere karşı uyum sağlama yönlerinin ise nispeten daha zayıf olduğu belirlenmiştir. Ayrıca araştırmaya katılan öğretmen adaylarının yenilikçilik düzeyleri ile cinsiyet, öğrenim türü ve yerleştirme puan türü değişkenleri bakımından anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının öğretme öğrenme anlayışlarının ise daha çok yapılandırmacı yönde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapılandırmacı öğretme öğrenme anlayışlarının cinsiyet, öğrenim türü ve puan türü bakımından anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Geleneksel öğretme öğrenme anlayışlarının cinsiyet değişkeni bakımından anlamlı farklılık göstermezken, öğrenim türü ve puan türü bakımından anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının öğrenme ortamlarını yüksek düzeyde yapılandırmacı buldukları belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının yapılandırmacı öğrenme ortamlarını değerlendirmeleri cinsiyet, öğrenim türü ve puan türü bakımından anlamlı farklılık göstermektedir. Ayrıca öğretmen adaylarının öğrenme ortamını en çok yaşamla ilgili olarak buldukları fakat öğrenme ortamına ait farklı bakış açıları özelliğini diğer özelliklere nispeten ise yeterli bulmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik özellikler ve öğretme öğrenme anlayışları anlamlı bir ilişki saptanmamış olup, bireysel yenilikçilik özellikleri ve yapılandırmacı öğrenme ortamları arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Öğretmen adaylarının öğretme öğrenme anlayışları ve yapılandırmacı öğrenme ortamları arasında ise anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.